________________
११०
अन्तकृत दशाङ्गसूत्रे
॥ टीका ॥
'त णं' इत्यादि । 'तर णं अरहा अरिनेमी कण्डं वासुदेवं एवं बयासी' ततः खलु अर्हन् अरिष्टनेमिः कृष्णं वासुदेवम् एवमवदत् - ' एवं खलु कण्हा ! गयसुकुमाले णं अणगारे सम' एवं खलु कृष्ण ! गजमुकुमालः खलु अनगारः माम् 'कल' कल्यम् = व्यतीतेऽहि 'पुव्वावरण्डकासमयंसि पूर्वापराकालसमये - दिवसस्य पश्चिमे महरे 'चंद णमंसर' वन्दते नमस्यति, 'वंदित्ता मंसित्ता एवं वयासी' वन्दित्वा नमस्थित्वा एवमवदत् - 'इच्छामि णं जाव उवसंपज्जित्ताणं विहर' इच्छामि खलु यावत् उपसंपथ विहरति यावत्पदेन अर्हदरिष्टनेमिनाऽनुज्ञातः श्मशानं गत्वा विशुद्धां भूमिमन्विष्य ध्यानमग्नो विहरति - इत्यर्थो गम्यः । ' तए णं गयसुकुमालं अणगारं एगे पुरिसे पास ' ततः खलु तं गजमुकुमालनगारमेकः पुरुषः पश्यति, 'पासिता आमुरुते जाव सिद्धे' दृष्ट्वा आशुरुतो यावत् सिद्ध:, अत्र सोमिलकृतपापाचारः, गजसुकुमालस्य अनगारस्य अनभिद्रोहपूर्वकं मरणं मोक्षप्राप्तिश्च इत्यादि पूर्वोक्तऽर्थो
-
कृष्ण वासुदेव के इस प्रकार पूछने पर भगवान् अर्हत् अरिष्टनेमिने इस प्रकार कहा- हे कृष्ण ! कल दीक्षा लेने के बाद चौथे प्रहर में गजसुकुमाल अनगारने वन्दन नमस्कार कर मेरे समक्ष इस प्रकार इच्छा प्रगट की थी कि हे भदन्त ! मैं आपकी आज्ञा प्राप्त कर महाकाल श्मशान में ऐकरात्रिकी भिक्षुप्रतिमा का आराधन करना चाहता हूँ । हे कृष्ण ! मैंने कहा, जैसा तुम्हें सुख हो वैसा करो। इस प्रकार आज्ञा प्राप्त कर वह गजसुकुमाल अनगार महाकाल श्मशान में गये और वहां ध्यानारूढ होगये ।
उस समय वहां हे कृष्ण ! एक पुरुष आया और उसने गजसुकुमाल अनगार को ध्यानमग्न देखा। देखते ही उसे वैरभाव
કૃષ્ણ વાસુદેવ તરફથી આવી રીતે પૂછવા પરથી ભગવાન્ અર્હત અરિષ્ટનેમિએ આ પ્રમાણે કહ્યું— હું કૃષ્ણ ! કાલે દીક્ષા લીધા પછી ચેથા પ્રહરમાં ગજસુકુમાલ અનગારે વન્દન નમસ્કાર કરી મ્હારી સમક્ષ આ પ્રકારની ઇચ્છા પ્રગટ કરી હતી કેહે ભદન્ત ! હું આપની આજ્ઞા પ્રાપ્ત કરીને મહાકાલ સ્મશાનમાં એકરાત્રિકી ભિક્ષુપ્રતિમાનું આરાધન કરવા ચાહુ છું. હે કૃષ્ણ ! મેં કહ્યુ-જેમ તમને સુખ હાય તેમ કરા, આવી રીતે આજ્ઞા પ્રાપ્ત કરી તે ગજસુકુમાલ અનગાર મહાકાલ શ્મશાનમાં જઇને ધ્યાનારૂઢ થઇ ગયા.
તે સમયે હે કૃષ્ણ ! ત્યાં એક પુરુષ આવ્યે, અને તેણે ગજસુકુમાલ અનગારને