________________
२४
-
उपासकदशासूत्रे ये तु खलु सकलविरतिसाधनाऽक्षमा भवाटपीभ्रमणलाफलितसन्तापकलाप व्याकुलितात्मानो भव्याम्तेपामुपकारायाऽगारधर्म गोधयितुमनेस्श्रमणोपासक चारिनिचिाणपुरस्सरमिदमुपासकदशास्य सप्तमार वितन्यन्नाह-'तेणकालेण' इत्यादि ।
( मूलम् )-तेण कालेणं तेण समएणं चपा नाम नयरी होत्था, वण्णओ । पुण्णभद्दे चेइए, वपणओ ॥ १ ॥ ___ (छाया)-तस्मिन् काले तस्मिन् समये चम्पा नाम नगरी आसीत्, वर्णकः । पूर्णभद्रश्चैत्यः, वर्णकः । ॥१॥
(टीका) तस्मिन्-चतुर्थारफलक्षणे कोणिकभूपशासनात्मके, काले-कलयन्ति'मामोऽय सवत्सरोऽय'-मित्यादिरूपेण निश्चन्वन्ति तत्वज्ञायमिति, क्लन सख्यान 'पाक्षिकोऽय मासिकोऽय'-मित्यादिरूपेण निरूपण कालः, सोऽस्मिलौटना पडता है और जो अनन्त सुखोंका धाम है, किन्तु जो सकल विरतिकी साधना करनेमे समर्थ नहीं है और ससाररूपी विकट अट वीमे भ्रमण करनेरूप नाना कष्टोसे छट-पटा रहा हैं, उन भव्य प्राणि योके उपकारके लिए श्रावक धर्मको समझानेके उद्देश्यसे अनेक श्रावकोके चरित्रोंका चित्रण करते हुए भगवान् उपासकदशानामक यर मातवा अग प्रारभ करते है- 'तेण कालेण' इत्यादि ।
महीना, वर्प आदि रूपसे जिसका कलन (निश्चय) तत्त्वज्ञाता करते हैं उसे माल कहते है । अथवा 'यह पखवाडेका है, महीनेका है। इस प्रकारके कलन (गिनती-सख्या) को काल कहते हैं। अथवा લેશ માત્ર નથી, જ્યાથી ફરી જન્મ લેવું પડતું નથી, અને જે અનત સુખનું ધામ છે પરન્તુ જેઓ સકલવિરતિની સાધના કરવામાં સમર્થ નથી, અને સ સારરૂપી વિકટ અટવી (વન)માં ભ્રમણ કરવા રૂપ વિવિધ કટૈયા તરફડી રહ્યા છે, એ ભવ્ય પ્રાણીઓના ઉપકારને માટે શ્રાવકધર્મ સમજાવવાના ઉશ્યથી અનેક શ્રાવના ચરિત્રનું ચિત્રણ કરતા “ઉપાસકદશા” નામક આ સાતમા भगना प्रारम ४३ छ -'तेण सालेण' या . * ૨ મહિને વર્ષ, આદિ રૂપે જેનુ કલન (નિશ્ચય) તવ કરે છે તેને “કાલ કહેવાય છે અથવા “આ પખવાડીયાનું છે, “આ મહિનાનું છે, એ પ્રમાણે કલન (ાણત્રી–સખ્ય)ને કાળ કહેવામાં આવે છે, અથવા કલાઓ (સા) ને
