Page Text
________________
२७१
अगारमञ्जीवनी टीका अ. १ ४६ (२) सत्यत्रताविचारवर्णनम् भापीति कथमिदमतीचारेषु परिगणितमिति चेत्सत्यमुक्त, किन्तु गुप्तवार्त्ताया प्रकटिताया लज्जादिपावश्याद्रोपाऽऽवेगाद्वा स्त्र्यादि स्वपरमाणाघाताद्यनये क शक्नोति तम्मादयमप्यतीचार इति । ३ । मृषा = मिथ्या तस्य स चासौ बोपदेश.ऐहिकामुष्मिकाभ्युदयनिश्रेयसविषये सन्दिहानजनपृष्टेन तत्वार्थमजानता हिंसादिसम्पृक्त तद्विपरीतोपदेशदान - मृपोपदेशः । अयमप्याभोगतश्वेदनाचारोऽनाभोगतश्चातिचार इति स्वय विवेक्तव्यम् |४| कटम् - असद्भूत वस्तु तस्य लेखः= है, अर्थात् मित्र आदिने जो गुप्त बात एकान्तमें कही हो उसे मस्ट करदेना भी अतिचार हैं ||
शका - अपनी पत्नीकी गुप्त बात कहनेवाला यथार्थ (सचा ) बोलता है, फिर वह मृपावादी कैसे हुआ ? और ऐसी बात कहना अतिचारों में क्यों शामिल किया गया है ? |
समाधान — ठीक है । पर गुप्त नात प्रगट हो जानेसे, लज्जा आदिके कारण क्रोध और आवेश आ जाता है। इससे स्त्री आदि, स्व परके प्राणोंका घात आदि अनर्थ कर बैठती है, इसलिए इसे अतिचार कहा है ॥३॥
मिथ्यात्वका या मिथ्या उपदेश देना मृपोपदेश है, इह-परके लोकसम्बन्धी उन्नति के विषयमें किमीको सन्देह हो और वह दूसरेसे पूछे, किन्तु वह वास्तविकताको न जानता हुआ हिंसा आदिसे युक्त उलटा उपदेश देवे तो वह उपदेश मृषोपदेश है। अगर जान बूझकर झूठा उपदेश दे तो अनाचार है और विना जाने दे तो अतिचार है, इसमें उतना भेद स्वय कर लेना चाहिए ॥ ४ ॥ झूठ लेख लिखना अर्थात्
જે ગુપ્ત વાત એકાન્તમા કહી હોય તે પ્રકટ કરી દેવી એ પણુ અતિચાર છે -- पोतानी पत्नीनी गुप्त बात आहेनार यथार्थ (सायु ) मोठे, तो पड़ी મૃષાવાદી કી રીતે થયે ? અને એવી વાત કહેવી એ અતિચારામા કેમ દાખલ કરી ? સમાધાન—ઝીક છે, પરન્તુ ગુપ્ત વાત પ્રકટ થઈ જવાથી લજ્જા આદિને કારણે ક્રોધ અને આવેશ આવી જાય છે તેથી શ્રી આદિ, સ્વ-પરના પ્રાણાના ઘાત આદિ અનર્થ કરી બેસે છે, તેથી તેને અતિચાર !હ્યો છે. (૩)
મિથ્યાત્વના યા મિથ્યા ઉપદેશ ધ્રુવે એ મૃષપદેશ ઠે धड-प-सસમધી ઉન્નતિના વિષયમા કોઈને સદેડ હેય અને બીજાને પૂછે, પરન્તુ તે વાવિકતા ન જાણતા હૈાવાથી હિંસા આદિથી યુકન ઉલટો ઉપદેશ આપે તે તે ઉપદેશ મૃપેપદેશ છે બગ લણી-મૂછને જૂઠે ઉપદેશ આપે તે તે અનાચાર છે અને નજાણુતા આપે તે અતિચાર છે એમા એટલે ભેદ પેતાની મેળે કરી લેવા(૪)
| SR No. | 009331 |
| Book Title | Upasakdashangasutram |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1961 |
| Total Pages | 638 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_upasakdasha |
| File Size | 18 MB |