________________
अगर टोका अ० १६ द्रौपदीचर्चा
३५९
चित्रादय इति रूपितम् । एव च जिनपूजन-कुप्रावचनिक- नोआगमतो द्रव्यामनमाया क्रियमाणत्वात् इन्द्रादिपूजनवत्, इत्यनुमानेनापि कुमात्रचनिक द्रव्याश्रुतया धर्मपदवाच्य न भक्तीति ।
1
उत्तर - यद्यपि कुमचचन में प्रतिमा पूजा का विधान स्वतन्त्ररूप से नही किया गया है, तो भी कामपुरक प्रणियों के मनोरथ को पूर्ण करने वाले मनुष्य के मृत-निर्जीव देह की पूजा की तरह प्रतिमा में होती हुई पूजा भी कुमावचननि की है।
इस प्रकार हम अनुमान से कर सकते हैं । उसमें प्रवचन में पूजा के आधार का निर्णय करते समय सामान्यरूप से पूजा के आधारभूत जितने भी प्रतिमा चित्र आदि पृज्य है वे सन गृहीत हुए है । इस प्रकार प्रतिमा की सर्व पूजा का आधार प्रतिमा और चित्र आदि है । इसलिये वह कुप्राचनिक है । इस प्रकार हम कहते है । इस कथन से यह व्याप्ति सिद्ध होती है कि इन्द्रादिक पूजन की तरह प्रतिमा में जो जो पूजा की जाती हैं वे सन कुमावचनिकी है । अत जिन पूजन भी प्रतिमा में किये जाने पर नोआगम की अपेक्षा से कुप्रावचनिक द्रव्य आवश्यक ही है, और इसीलिये वह धर्मपद का वाच्य नही है यह बात स्पष्टरूप से सिद्ध हो जाती है इसमें अनुमान प्रयोग उस प्रकार से करना चाहिए ।
ઉત્તર ~જો કે ફુપ્રવચનમા પ્રતિમા પૂજનનુ વિધાન સ્વતંત્ર રૂપમા કર વામા આવ્યુ નથી છતાય માનવીના મનેરથાને પૂર્ણ કરનારા~માણુમના મૃત નિશ્છવ શીરની પૂજાની જેમજ પ્રતિમાની કરવામા આવેલી પૂજા પણ કુપ્રા વચનિકી છે આમ અમે અનુમાનથી કહી શકીએ છીએ તે કુપ્રવચનમા પૂજાના આધારને નિણ્ય કરતી વખતે સામાન્ય રૂપથી પૂજાના આધારભૂત જેટલા પ્રતિમા ચિત્ર વગેરે પૂજ્ય છે તેએ સર્વે ગ્રહણ થયુ
છે
આ રીતે પ્રતિમાની સર્વ પૂજાનેા આધાર પ્રતિમા અને ચિત્ર વગેરે જે એટલા માટે તે કુપ્રાવથનિક છે આમ અમે હી શકીએ છીએ આ સ્થનથી એ વ્ય મિસિદ્ધ થાય છે કે ઇન્દ્ર વગેરેના પૂજનની જેમ પ્રતિમાઓમા જે જે પૂજા કરવામા આવે છે તેએ સર્વે કુપાવાનકી છે એટલા માટે જિન પૂજા પણ પ્રતિમામા આવતી હોવાથી આગમની અપેક્ષાથી કુપ્રાયચનિક દ્રવ્ય આવસ્યક છે અને એથી તે ધમ પ વાચનથી આ વાત સ્પષ્ટપણે સિદ્ધ થઈ જાવ છે. આમા અનુમાનપ્રયાગ આ પ્રમાણે કહી શકા4 તેમ છે
