________________
३२५
मनगारधामृतवर्षिणी टी० १० १६ प्रौपदीपा
छाया-इदमेव निर्ग्रन्थ प्रश्चन सत्यम् अनुत्तर, कैवलिक, प्रतिपूर्ण, नैयायिक, सशुद्ध, शल्यकर्तन, सिद्धिमार्गः, मुक्तिमार्गः, निर्याणमार्गः, निर्वाणमार्गः, अस्तिथम् , अमन्दिग्धम् , अत्र स्थिता जीवाः सिद्धयन्ति, बुध्यन्ते, मुच्यन्ते, परिनिर्वान्ति, सर्व दु खानामन्त कुर्वन्ति । ___ अन्यच्च-इम च ण सबजगजीवरक्खणदयट्ठाए पावयण भगवया सुकहिय" इति (प्रश्न० सपर०)।
छाया-' इद च खलु सर्वजगज्जीवरक्षणदयार्याय प्रवचन भगवता मुकथितम्' इति । धर्मध्यानस्याऽऽज्ञाविचयादि भेदेन चातुर्विध्य प्रदर्शयता भगवता-प्राधान्यादाज्ञाविचयः प्राथम्येन मोक्त ।।
भावार्थ-इस का स्पष्ट है। इसमें सूत्रकार ने मुरयरूप से यही यात प्रकट की है कि इस निर्घन्य प्रवचन मार्ग में स्थित जीच अष्ट कौंको विनाश कर मिद्धदशासपन्न हो जाते हैं। इस अवस्थाकी प्राप्ति रोना ही जीवों के समस्त दुःखों का विनाश है।
अन्यच्च-इम च ण सव्वजगजीवरक्खणट्टयाए पावयण भगवया सुकदिय" इति-(प्रश्न सवर०)
इस प्रवचन की प्ररूपणा करने का श्री तीर्थकर प्रभु का यही एक उद्देश रहा है कि समस्त समारीजन इस प्रवचन के अभ्यास से सर्व जगत के जीवों की रक्षा करे और उनकी दया पालें।
ध्यान का वर्णन करते हुए भगवान ने उस ध्यान के ४ भेद कहे है। उनमें धर्मध्यान के आज्ञाविचय आदि जो ४ पाये प्रकट किये
આ કથનને ભાવાર્થ સ્પષ્ટ છે આમાં ખાસ કરીને સૂત્રકારે એ જ વાત સ્પષ્ટ રીતે બતાવી છે કે આ નિગ્રંથ પ્રવચન માર્ગમાં સ્થિત છવ અષ્ટ કને વિનાશ કરીને સિદ્ધિ દશા સપન્ન થઈ જાય છે. આ અવસ્થા મેળ વવી એ જ ના સઘળા દુખનો વિનાશ છે ... अन्यच-इम च ण सव्व जगजीवरक्षणदयट्टयाए पावयण भगवया सुकहीय “इति-(प्रश्न: स वर०)
શ્રી તીર્થ કર પ્રભુને આ પ્રવચનની પ્રરૂપણ કરવાને એ જ ઉદ્દેશ રહ્યો છે કે બધા સમારીને આ પ્રવચનના અભ્યાસથી જગતના સર્વે જીવોની રક્ષા કરે અને તેમની દયા પાળે
વ્યાનનું વર્ણન કરતા ભગવાને તેના ચાર ભેદ વર્ણવ્યા છે તેમાં ધર્મધ્યાનના આજ્ઞા-વિચય વગેરે ચાર ઉપભેદે સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યા છે
