________________
मातागो टीका ० १६ द्रौपदीचर्चा
२०७ 'पण्या' प्राणता प्राप्ताः कठिनतरतप सयमाराधनेन प्राप्तवन्त इत्यर्थः । अय भेव मागों मोसामाप्तिकरोऽशेपसयमिसेवितत्वात् , तीर्थङ्करादिमहापुरुषा अपि मार्गमिममनुशीलितपन्त इति विश्वसनीयतया शिष्याणा श्रद्धापूर्वक प्रत्तिर्यथा स्यादितिमात्र ।
कश्चिन्मन्दधीः शिष्योऽनेकदृष्टान्तोन्यमानोऽपि अपकायादिजीवेपु न श्रदधातीति तमुद्दिश्य कथयति-हे शिष्य । तर मतिर्यद्यपि अप्कायजीनविषये न वीर दो प्रकार के होते हैं ? द्रव्यवीर और दूसरे भाववीर । सयम के अनुष्ठान करने में जो शक्तिसपन्न हैं वे भाववीर ह ! चे जीव सम्यग्द शेन आदि लक्षगरूप इस महाविस्तृतमार्ग को कि जो महापुरुपो द्वारा सेवित आ है कठिनतर तप और संयम की आराधना से प्राप्त कर लिया करते हैं। कहने का सार यही है कि भाववीर यही अपने चित्तमें विचार किया करते हैं कि मम्यग्ज्ञान, सम्यग्दर्शन, सम्यगचोरित्र और सम्यग्तप रूप ही मार्ग है क्योंकि इसी से मुक्ति की प्राप्ती होती हैइसीलिये इस मार्गका समस्त सयमीजीवोंने पूर्व में सेवन किया है और तो क्या स्वर तीर्थकर प्रभु ने भी इसी मार्ग की परिशीलना की है। इसलिये इस मार्ग में प्रवृत्ति सर्वहित विधायी है इस प्रकार यह मागें विश्वास योग्य होने से शिष्यजन भी श्रद्धापूर्वक इसमे प्रवृत्ति करे ।
कोई मन्दबुद्विवाला शिष्य अनेक दृष्टान्तो द्वारा समझाये जाने पर भी यदि अपकाय आदि जीवो की श्रद्धा से रहित होता है तो उसे ૧ દ્રવ્ય-વાર, ૨ ભાવ--વીર સયમના અનુષ્ઠાનમાં જે શક્તિશાળી છે તે ભાવ વીર છે આ બધા જ સમ્યાગદશન વગેરે લક્ષણ રૂપ આ વિસ્તૃતમાગને કે જે મહાપુરૂ વડે સેવવામા આવ્યુ છે-કઠણ તપ અને સયમની આરા ધનાથી મેળવી લે છે કહેવાની મતલબ એ છે કે ભાવ-વિરે પિતાના મનમાં આ પ્રમાણે જ વિચારો કરતા રહે છે કે ખરી રીતે સમ્યગ જ્ઞાન, સમ્યગ દર્શન, સમ્યગ ચારિત્ર રૂપ જ માર્ગ છે કેમકે મુક્તિની પ્રાપ્તિ એનાથી જ થાય છે એટલા માટે જ પહેલા થઈ ગયેલા બધા જીએ આ માર્ગનુ જ અનુસરણ કર્યું હતું તીર્થંકર પ્રભુએ જાતે પણ આ માર્ગની જ પરિશીલતા કરી છે એથી ના માર્ગમાં પ્રવૃત્ત થવું તે બધી રીતે હિતાવહ છે આ પ્રમાણે આ માર્ગ વિશ્વસનીમ હવા બદલ શિષ્યો પણ શ્રદ્ધા રાખીને તેમાં પ્રવૃત્ત થાય
કેઈક મદ બુદ્ધિ ધરાવનાર શિષ્ય ઘણું દૃષ્ટા વડે સ્પષ્ટ કરવામાં આવવા છતા પણ જે અષ્કાય વગેરે જેની શ્રદ્ધાથી રહિત હોય છે તે
