________________
रं
antaraft टी० म० १५ नेतलिपुत्रप्रधान चरितवर्णनम् दीद= चित्त सोय मनस्येनमकथयत्-भो चित्त ! श्रमणा यद् वदन्ति तत्खलु श्रद्धेय = श्रद्धा योग्य, श्रद्धेय सलु योः ब्राह्मणा वदन्ति श्रद्धेन खलु भोः ! श्रमण ब्राह्मणादन्ति । अय भाप - आत्मपरलोकाद्यर्थ प्रतिरोधक श्रमणादीना वचन श्रद्धेय भवति, अतीन्द्रियस्याप्यात्म परलोकादिरवरूपस्यानुपानादि प्रमाणविषयतया श्रद्वायत्वात् । परन्तु अमेरो असहायः अश्रद्धेयम् अविश्वमनीय वदामि । यद्यपि मदीय वचन सर्वथा सत्यम्, तथापि असम्भाव्यतया जनैः प्रस्येतुमशक्यम् । तदेवाह - ' एव ग्लु ' इत्यादिना ' एन खलु ' मयि अश्रद्धेय यीच ही में बुझ गई । इस तरह इन समस्त अनुभवनों की सभवना के बाद तलिपुत्र अपने आपको संबोधित करते हुए मन मे विचार किया - हे चित्त ! भ्रमणजन जो कहते हैं यह श्रद्धेय है । ब्राह्मणजन जो कहते है वह श्रद्धेय है इसी प्रकार भ्रमणमाणजन जो कहते है वह श्रद्धेय है। इसका भाव यह है कि आत्मा, परलोक आदि पदार्थ जो कि अतीन्द्रिय हैं वे अनुमान आदि प्रमाण कि विषयभूत हो जाते है-इसलिये ये श्रद्धाके विषय बन जाते है अतः इन अतीन्द्रिय आत्म, परलोक आदि पदार्थों को प्रतिपादित करने वाले श्रमण माण आदिकों के वचन भी श्रद्धेय हो जाते हैं, परन्तु में जो कह रहा है वह अश्रद्धेय कर रहा हूँ एक असहाय है - इसलिये- मुझे इस विषय में किसी को भी सहायता मिलने वाली नही है । उन श्रमण माण आदिजनो के वचनो के सहायक तो अनुमान आदि प्रमाण है परन्तु मेरा सहायक कोई प्रमाण ही नहीं होता है, यद्यपि में सर्वथा सत्य कहता हूँ परन्तु वह मेरा वचन असभवित असहाय होने की वजह से मनुष्यो के लिये श्रद्धेय नहीं वन
આ રીતે આા બધા અસભવનેાની મભાનના આદતે તલિપુત્રે પેાતાની જાતનેજ સમેાધિત કરતા મનમા વિચાર કર્યું કે હેચિત્ત 1 શ્રમણુજના જે કઈ કહે છે તે શ્રદ્ધેય છે, બ્રાહ્મણે જે ઈ કહે છે તે શ્રધ્ધેય છે આ પ્રમાણે શ્રમણ માહણુજના જે કઈ કહે છે તે શ્રદ્ધેય છે . આના ભાવાર્થ આ પ્રમાણે છે કે આત્મા પરલેાક વગેરે પાર્થ જેએ - અતીન્દ્રિય છે-તેએ અનુમાન વગેરે પ્રમાણના વિષયભૂત થઈ જાય છે એટલા માટે તે પાથૅ શ્રદ્ભાના વિષય અની જાય છે એવી મા બધા અતીન્દ્રિય આત્મ, પરલેાક વગેરે પથાનુ પ્રતિપા ન કરનાર શ્રમણુ માહણુ વગેરેના વચને પણ શ્રદ્ધે થઈ જા છે, પણ હું જે કઈ કહી રહ્યો છે તે અશ્રદ્ધેય કહી રહ્યો છુ એક અસહાય છુ એથી મને આ બાબતમા કેાઈની મદદ પણ મળી રાકે તેમ નથી તે શ્રમણુ માણુ વગેરેના વચનેાના સહાયક તે અનુમાન વગેરે પ્રમાણે છે પણ મારા કથનનું સહાયભૂત થાય તેવુ કેઈ પ્રમાણુ જ નથી જે કે હુ જે કઈ પણ કહી રહ્યો છુ તે સ પૂ રીત યથા ! મારા તે વચને અસભવિત અસહાય ડાવા બદલ
2015