________________
अनुगारधर्मामृतपणी टी० अ० १२ खातोदकविषये सुबुद्धिदृशन्त
७१३
?
1
अकान्त, अभियः, अमनोज्ञ, अमनआमोऽस्मि येन त्वम 'कल्लाकल' कल्याकल्यि-प्रतिदिन भोजनवेलायामिदमुदकरत्न नोपस्थापयामि, तदेतत् खलु त्वया हे देवानुमिय । उदकरन कुत उपलब्धम् । तत खलु सुबुद्धि जितशत्रुमेत्रमचादीत - एतत्खलु हे स्वामिन् | तत् = यद् भवद्भिः पूर्वदृप्ट मेदोपसादिदुर्ग-धयुक्त तदेव परिखोदक= परिखानल वर्त्तते । तत: खलु स जितशत्रुः सुबुद्धिमेनमवदत् - केन कारणेन हे सुबुद्धे । एतत्तत् परिखोदकम् ' । तव खलु हे स्वामिन् ! यूय तदा मम एवमाचक्षाणस्य प्रज्ञापयतः, सज्ञापयतः विज्ञापयत' = वारवार प्रतिपादयत अप्रिय, अमनोज्ञ एव अमन आम बन रहा हूँ कि जिससे तुम प्रति दिन मेरे लिये भोजन बेला मे इस उदक रत्न को उपस्थापित नही करते हो? तो कहो हे देवानुप्रिय । यह उदक रत्न तुमने कहा से पाया १ (एग सुबुद्धी जियसत्तू एव वयासी एसण सामी । से फरि होदए, तरण से जियमत्तू सुबुद्धि एव वयासी-केण कारणेण सुबुद्धी ! एससे फरिद एण सुबुद्धी जियसत्तू एव वमासीएव खलु सामी ! तुम्हे तया मम एवमाक्खमाणस्स ४ एयमट्ठ नो सहहह, तएण मम इमेारूवे अज्झत्थिए समुप्पज्जित्था ) तय सुबुद्धि प्रधानने जितशत्रु रजा से कहा- हे स्वामिन्! यह उदक रत्न वही परिखोदक है । जितशत्रु ने कहा यह परिखोदक किस कारण से ऐगा उदक रत्न बन गया है। सुबुद्धि अमात्य ने तब ऐसा कहा- हे स्वामिन् । जब मैंने आपसे इस प्रकार कहा था इस प्रकार प्ररूपित किया था, इस प्रकार सज्ञापित किया था, विज्ञापित किया था - बार बार आपसे प्रतिपादित किया था કેમ કે હું મેશા જમવાના પાણી ) તમે ઉપસ્થાપિત બેલે, આવુ ઉદક રત્ન
f
અપ્રિય, અમનેાજ્ઞ અને અમત આમ થઈ પડયો છુ વખતે મારા માટે આજના જેવુ ઉર્દક રત્ન ( સારૂ કરતા નથી—મૂકાવડાવતા નથી ? હૈ દેવાનુપ્રિય ! તમેાએ કથાથી મેળવ્યુ છે ?
(तएण सुबुद्धी जियसत एव बयासी एसण सामी' से फरिहोदए, तपूर्ण से जियसत्तू सुबुद्धि एव बयासी-केण कारणेण सुबुद्धी एस मे फरिहोटए ? एण बुद्धी जियसत्तू एव वयासी- एव खलु सामी ' तुम्हे तथा मम एवमाइक्खमाणस्स ४ एयभट्ट नो स६हद्द, तएण मम इमेयारूवे अज्झत्थिए समुपज्जित्था )
ત્યારે સુબુદ્ધિ પ્રધાને જીતશત્રુ રાજાને કહ્યુ કે હે સ્વામી ! આ ઉદ્યરત્ન ( સારૂ પાણી ) તે જ ખાઈનુ પાણી છે રાજાએ અમાત્યને ફરી પૂછ્યુ કે ખઈનું પાણી આવુ સન્સ કેવી રાતે થઇ ગયુ ? જવાબમા સુબુદ્ધિ અમાત્યે કહ્યુ કે હે સ્વામિન 1 પહેલા મે તમારી સામે આ પ્રમાણે પ્રરૂપિત કર્યું હતું, આ પ્રમાણે મ જ્ઞાપિત કર્યુ હતુ, વિજ્ઞાપિત કર્યું હતુ, વારવાર પ્રતિપાદિત
ET ९०