________________
५७०
पाताधर्मकथास भनति, तद्वत्०, 'झायमाणीविच क्वडच्छोभप्पओगजुत्ता जोगपरिवाइया' कपट छद्मप्रयोगयुक्ता योगपरिव्राजकाध्यायन्तीय कपटध्यानकुन्तीय, अतएव परमकपटभयोगयुक्ता योगपरिवाजिकेव योगिनीवदृश्यमाना, 'णीसासमाणीविध महाक्तार विणिग्गयपरिस्सतापरिणयवयाअम्मया' निःश्वसतीन महाकान्तारविनिर्गतपरिश्रान्ता परिणतवयस्का अन्या यथा महाकान्तारविनिर्गतेन महापरिनिर्गमनेनापरिश्रता: खिन्ना परिणतवयस्का वृद्धावस्थापना अम्मेव-पुत्रवती मातेच निःश्वसती ऊर्धाधोविषय में ऐसी कल्पना की है कि मानों यह नौका परचक्र के राजाओं से सर्व ओर से रोकी हुई महानगरी के समान अत्यन्त भय से अभि द्रत बन कर विलाप ही कर रही है। (झायमाणी विव कवडच्छोभ पप्पओगजुत्ता जोगपरिधाइयो ) यह नौका यकवत् कपट ध्यानकरने वाली योग परिव्राजिकाके समान दिखलाई देती थी-जिस प्रकार कपट से ध्यान करने वाली परिव्राजिका क्षण भर के लिये कभी स्थिर हो जाती है और कभीअस्थिर-एक सी वृत्ति उसकी नही रहती इसी तरह तरोगों से चचल बनी हुई वह नौका भी क्षण भर के लिये स्थिर हो जाती थी और फिर अस्थिर बन जाती थी एक सी वृत्ति उसकी नहीं थी।
(णीसासमाणी विच महा कतार विणिग्गय परिस्सता परिणयवया अम्मया) महा भयकर जगल में ऊची नीची भूमि पर चलने से परि श्रान्त हुई जैसे वृद्धावस्थापन पुत्र वती माता दीर्ध निश्वासो को छोड़ રાજાએથી આક્રાત થયેલી તેમજ ભયગ્રસ્ત થયેલી મહાનગરીની સરખામણી એટલા માટે જ કરી છે (झायमाणी विव कवडच्छोभप्पओगजुत्ता जोगपरिवाइया)
આ નાવ બગલાની જેમ કપટ ધ્યાન કરનારી છે. પરિવાકાની જેમ લાગતી હતી એટલે કે જેમ કપટ ધ્યાન કરનારી પરિવ્રાજીકા ડી ક્ષણ માટે સ્થિર થઈ જાય છે અને પછી તરત જ અસ્થિર મનવાળી થઇ જાય છે તે સ્થિરતાપૂર્વક મનને સ્થિર રાખી શકતી નથી તેમ આ નાવ પણ મેજાએથી ચચળ થઈને ડી ક્ષણે સ્થિર બની જતી અને પાછી તરત જ અસ્થિર થઈ જતી હતી, એક સરખી સ્થિતિમાં રહી રાતી જ નહોતી (णीसासमाणी विव महाफतारविणिग्गयपरिम्सता परिणयच्या अम्मया)
મહા ભય કર વનવગડામાં ઉચી નીચી ધરતી પર ચાલનારી પશ્રિાન્ત થયેલી, ઘરડી થયેલી પુત્રવતી માતા જેમ દીર્ઘ નિશ્વાસ બહાર કાઢતી લથ