________________
११४
ज्ञाताधर्मकथासूत्रे उत्तरपौरस्त्ये दिग्भागे गला त्रिदण्डिका यावत् निदण्डादीनि सहोपकरणानि यात्रत् गैरिकधातुरक्तानि वखाणि चैकान्ते एकान्तमदेशे ' पढेड ' एडविन्त्यजति एडि त्यक्त्वा 'सयमेव सिंह उप्पाडे ' स्वयमेव स्वहरतेनैव शिखां जटारूपात् उत्पाटयति=लुश्चति ।
यत्तु - दीपिकाकारेण कस्तूरचन्द्रगणिना-यतिना 'सयमेव सहि उप्पादे ' इति स्नकपोलकल्पित मूल प्रदर्श्य, दीपिकाया - स्वयमेव = स्वहस्ताभ्यामेव परिवा जवसतिः त्रिदण्डिकाना निवासा यन्मठ तामुत्पाटयतिस्म समूल विनाशितवानित्यर्थः " इत्युक्त, तदुसमी चनम् - हस्तलिखितेषु गुद्रितेषु च प्राचीन पुस्त
तदुक्तमूलपाठवलोकनेन, सर्वत्र 'सिंह' इत्येन पाठस्य दर्शनेन च उत्सूत्र मविलम्ब मत करो - इस प्रकार स्थापत्यापुत्र के कहने पर उस शुक परिव्राजकने ईशान कोण मे जाकर अपने त्रिदडिका आदि सात उपकरणो को तथा गैरिक धातु से रक्त हुए वस्त्रो को एकान्त स्थान मे रख दिया उन्हें छोड दिया और छोडकर फिर अपने आप अपनी जटारूप शिखा का उत्पादन किया । दीपिका कार कस्तूर चन्द्र जी गणिने (सयमेव वसहि उप्पाडे " एसा कपोलकल्पित मूल पाठ दिखा कर दीपिका में जो ऐसा लिखा है कि उसने अपने हाथो से त्रिण्डिकों के निवास योग्य मठ को समूल उग्वाट डाला यह ठीक नही है कारण ऐसा पाठ हस्त लिखित एव मुद्रित हुई प्राचीन प्रतियो मे देखने में नही आता है । वहां तो "सिंह" यही पाठ लिखा हुआ मिलता है । इस तरह से अपनी कपोलकल्पना से पाठ को कल्पित कर रखना यह उत्सूत्र प्ररूपणा है अपनी शिखा को उत्पादित कर - लुञ्चितकर वह शुक परिव्राजक
"
સ્થાપત્યા પુત્રની આજ્ઞા સાભળીને શુક પરિવ્રાજકે ઈરાન કાણુમા જઇ ને પેાતાના ત્રિદડ વગેરે માત ઉપકરણા તેમજ ગેરૂ ર ગના વેઓને એક તરફ મૂકી દીધા એટલે કે આ બધી વસ્તુઓના તેણે સદાને માટે ત્યાગ કરી દીધા એના પછી તેણે જટા રૂપ પેાતાની શિખાનુ લુથન કર્યું દીપિકાકાર કસ્તૂર ચદ્રજી ગણુએ " सयमेव वसहि उप्पाडेइ " આવા કપાલકલ્પિત મૂળ
પાઠ
બતાવતા દીપિકામા એ પ્રમાણે લખ્યુ છે કે તેણે ( પરિવ્રાજકે ) પેાતાના હાથેાથી ત્રિદડિકાના નિવાસ (મઠ) ને સમૂળ નષ્ટ કરી નાખ્યું હત આ વાત ઠીક કહી શકાય નહિ કેમ કે આ જાતના પઠે હસ્તવિખિત તેમજ मुद्रित (छपायेली) भूनी अतामा मेरा भजनो नथी ते प्रतोमा तो 'सिह ' પાઠેજ લખેલા મળે છે આવી રાંતે પાતાની કપાલક-પના મૂક અસત્ય વાતેથી પાઠકોને ભ્રમમા મૂકવાના પ્રયાસે કરવા તે ખરેખર Grसूत्रप३
(2