________________
भगवतीस्त्र
कति प्रकारकाः प्रज्ञप्ता: हे गौतम | पञ्चपकारकाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-पृथिवी. कायिका यावद्वानस्पतिकायिकाः। भवसिद्धिक पृथिवीकायिकाः खलु भदन्तं ! कतिप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः हे गौतम! द्विविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-सूक्ष्माश्च बादराश्च । एवमेव यावद्वनस्पतिकायिका अपि । भवसिद्धिकसूक्ष्मपृथिवीकायिकाः कतिविधाः प्रज्ञप्ताः हे गौतम ! द्विविधाः प्रज्ञप्ताः अपर्याप्ताश्च पर्याप्ताश्च एवं यावद्वनस्पतिकायिकाः । हे भदन्त ! भासिद्धिकापर्याप्तसूक्ष्मपृथिवीकायिकः एतस्या रत्नपभाया पौरस्त्ये चस्यान्ते समवहतः समवहत्य एतस्या रत्नममायाः पौरस्त्ये चरमान्ते भवसिद्धिकापर्याप्तसूक्ष्मपृथिवी कायिकतया समुत्पत्तियोग्यो विद्यते स खलु कियत्सामयिकेन विग्रहेणोत्पद्यतेसम्बन्ध में भी शतक कहलेना चाहिये । तथा च-हे अदन्त ! भवसिद्धिक एकेन्द्रिय जीव कितने प्रकार के कहे गये है ? हे गौतम ! वे पांच प्रकार के कहे गये हैं। जैले-पृथिवीकाधिक से लेकर यावत् वनस्पतिकायिक तक हे बदन्त ! भवसिद्धिक पृथिवीकायिक कितने प्रकार के कहे गये हैं ? हे गौतम ! दो प्रकार के कहे गये हैं। लक्ष्म और बादर इसी प्रकार से ये दो भेद यावत् वनस्पत्तिकायिक जीवों के भी जानना चाहिये । अवसिद्धिक सूक्ष्म पृथिवीकाधिक जीव कितने प्रकार के कहे गये हैं ? हे गौतम ! दो प्रकार के कहे गये हैं। पर्याप्त और अपर्याप्त इसी प्रकार के दो भेद यावत् बादरवनस्पतिकाधिक तक जानना चाहिये । हे भदन्त वह अवसिद्धिक अपर्याप्त सूक्षम पृथिवीकायिक जीव जो इस रत्नप्रभापृथिवी के पूर्व चरमान्त में समवहत हुआ है और समवहत होकर उसी पूर्व चरमान्त में अवसिद्धिक अपर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायिक જીવના સંબંધમાં પણ શતક કહેવું જોઈએ. તથા હે ભગવન ભવસિદ્ધિક એકેન્દ્રિય જીવો કેટલા પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે હે ગૌતમ! તેઓ પાંચ પ્રકારના કહેવામાં આવેલ છે. જેમ કે–પૃથ્વીકાયિકથી લઈને યાવત વનસ્પતિ કાય સુધીના પાંચ પ્રકાર સમજવા. હે ભગવન્ ભવસિદ્ધિક પૃથ્વીકાયિક જી કેટલા પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે ? હે ગૌતમ! તેઓ બે પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે? તે બે પ્રકારે પર્યાપ્તક અને અપર્યાપ્તક એ રીતે છે. આજ પ્રમાણેના બે ભેદે યાવત્ વનસ્પતિકાય સુધી સમજવા.
હે ભગવન તે ભવસિદ્ધિક અપર્યાપ્ત સૂમ પૃથ્વીકાયિક જીવ કે જેણે આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પૂર્વ ચરમતમાં સમુઘાત કરેલ છે, અને સમુદ્દઘાત કરીને આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પૂર્વ ચરમાન્તમાં ભવસિદ્ધિક અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ