________________
२४०
भगवती विह बंधगा वि । लत्त बंधमाणा आउयवज्जाओ सत्त कम्मपगडीओ बंधति । अह बंधमाणा पडिपुन्नाओ अटु कम्मपगडीओ बंधति । पज्जत्तसुहमढवीकाइयाणं अंते ! कइ कम्मएवं क्षेत्र नम्वे जार पज्जतसुहमपुढवीकाइयाणं भंते ! कइ कम्मपगडीओ बंधति एवं चैव । अपज्जन्तसुहसपुढवीकाइया णं भंते ! कइकस्मपगडीओ वेदेति ? गोयला! चोदस कम्मपगडीओ वेदति ? तं जहा-नाणावरणिज्जं जान अंतराइयं लोइंदियवज्झं चखिदियझं घाणिदियत्रज्झं जिभिदियवज्झं इथियवेदवझं पुरिसवेदवझं, एवं बउरणं भेएणं जाव-ज्जत्तबायरवणस्तइकाइयाणं भंते ! कइकम्मपगडीओ वेदेति ? गोयमा! एवं चेव चोद्दस कम्मपगडीओ वेदेति। सेवं भंते! सेवं भंते!त्ति ॥सू.१॥ . छाया-ऋतिविधाः खलु भनन्त ! एकेन्द्रियाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! पश्वविधा एकेन्द्रियाः तद्यथा-पृथिवीकायिका यावद्वनस्पतिकायिकाः। पृथिवीकायिकाः खलु भदन्त ! कतिविधाः प्रज्ञप्ताः ? गौनस ! द्विविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-सूक्ष्मपृथिवीकायिकाः खलु भदन्त ! कतिविधाः प्रज्ञाप्ताः? गौतम! द्विविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा पर्याप्सुक्ष्म पृथिवीकायिकााश्च, अपर्याप्तसक्षमपृथिवीकायिकाश्च, वादर पृथिवीकायिकाः खलु भदन्त ! कतिविधाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! एक्मेत्र, एवम् अकायिका अपि चतुष्केण भेदेन भणितव्याः, एवं यावद्वनस्पतिकायिका अपर्याप्त सूक्ष्मपृथिवी कायिकानां भदन्त ! कति कर्मप्रकृतयः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! सप्त विधवन्धका अपि अष्टविधवन्धका अपि । सप्तवनन्त-आयुर्वर्जाः सप्त कर्म प्रकृती बंधनन्ति, अष्टवन्तः परिपूर्णा अप्ट प्रकृतीबंधनन्ति !
पर्याप्त सूक्ष्मपृथिवीकायिकाः खलु भदन्त ! कति कर्म० एवमेव, एवं सर्वेयावत्, पर्याप्तबादरवनस्पतिकायिकाः खलु भदन्त । कति कर्म प्रकृतीबंधनन्ति ? एवमेव । अपर्याप्तसूक्ष्मपृथिवीकायिकाः खलु भदन्त । कति प्रकृतिवेदयन्ति गौतम । चतुर्दशकर्म प्रकृतीवें दयन्ति, तद्यथा-ज्ञानावरणीयं यावदन्तरायिकं श्रोत्रेन्द्रियबध्यम् चक्षुरिन्द्रियबध्यम्-घ्राणेन्द्रियबध्यम, जिह्वन्द्रियवरम्, स्त्रीवेदबध्यम्। पदावेदबध्यम् । एवं चतुष्केन भेदेन यावत्पर्याप्तवाटर-नापतिकायिका