________________
भगवतीसूत्रे
૪૪
यदि द्वारेषु भणिता- कथिता, तथा इहापि द्वितीयोदेश के कृष्णले या आदि द्वारेषु वक्तव्यता भणितव्या कियत्पर्यन्त प्रथमोदेशक वक्तव्यता भणितव्या तत्राह - 'जाव' इत्यादि, 'जाव अणागारोत्रउत्त त्ति' यावदनाकारोपयुक्ता इवि कृष्णलेश्यादित आरभ्य अनाकारोपयुक्ता नारकाः किं भवसिद्धिका अभवसिधिकाः, एतत्पर्यन्तमिति तत्र ज्ञानाज्ञानदृष्टिवेदादिकं सर्वमेव द्वारजातं वक्तव्यमिति । 'एवं जात्र वैमाणियाणं' एवं यावद्वैमानिकानाम् असुरकुमारादारभ्य वैमानिकान्ते सर्वत्रापि श्ादिद्वारेषु आलापको ज्ञातव्य इति । 'णवरं जं जस्स अत्थितं तस्स भाणियन्वं' नवरं यस्य जीवस्य यादृशं पदजातं विद्यते तस्य वाले आदि द्वारों में कही गई है उसी प्रकार से यहां पर भी द्वितीय उद्देशक में भी-कृष्णलेश्यावाले आदि द्वारों में कहनी चाहिये 'जाब अगोगारोवउत्तत्ति' और ऐसी यह वक्तव्यता अनाकारोपयुक्त पद तक कहनी चाहिये, तात्पर्य ऐसा है कि- कृष्णलेश्यावाले नैरयिक से लेकर अनाकारोपयुक्त पद तक के जितने भी अनन्तरोपपन्नक नैरफि हैं - वे क्या भवसिद्धिक होते हैं ? या अभवसिद्धिक होते हैं ? तो ऐसे प्रश्न के उत्तर में प्रथम उद्देशक गत वक्तव्यता यहां कहनी चाहिये, इसमें ज्ञानद्वार अज्ञानद्वार दृष्टिद्वार, वेदद्वार, आदि सब द्वार वक्तव्य है । ' एवं जाच वैमाणियाणं' इस प्रकार असुरकुमार से लेकर वैमानिक तक के जीवों में सर्वत्र लेश्यादिक द्वारोंमें आलापक जानना ' चाहिये 'णवरं जं जस्स अस्थि तं तस्स भाणियन्त्र" परन्तु जिस-जिस
પહેલા ઉદ્દેશામાં કૃષ્ણલૈયાવાળાના અતર્ભાવ કરીને નૈયિક જીવેનુ કથન કરવામાં આવ્યુ છે, એજ પ્રમાણે અહિયાં પણુ એટલે કે-આ ખીજા ઉદ્દેશામાં પણ કૃષ્ણુલેશ્યાવાળાના અંતર્ભાવ કરીને કહેવું જોઇ એ
'जाव अणागारोव उत्तत्ति' थाने मे प्रभानु या प्रथन नाशयચેાગવાળાના પદ સુધી કહેવુ જોઈએ કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે કૃષ્ણલેસ્યાવાળા નરયિકથી લઈને અનાકારાપયેગ પદ સુધી જેટલા અનંતરાય પન્નક નૈયિકા છે તેએ શુ' ભવસિદ્ધિક હૈાય છે? કે અભવસિદ્ધિક ઢાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે-આ સંબધમાં પડેલા દેશામા કહ્યા પ્રમાણેનું કથન કહેવું જોઈએ तेभा ज्ञानद्वार, दृष्टिद्वार, बेहद्वार, विगेरे सधना द्वारे। उहेवा लेई थे. 'एवं जाव પ્રમાણે એક ઇંદ્રિયવાળા જીવાથી લઈને વૈમાનિક मधे लेश्या विगेरे द्वारामां आसायड़ो समन्वा
આજ
वेमानिया' સુધીના જીવામાં 'नवर ज अस्थित