________________
प्रमेयन्द्रिका टीका श०३० उ.१ सू०४ जीवानां भवसिद्धिकत्वादिनि० १२१ सर्वस्थानेष्वपि मध्यमयो ईयोरपि समवसरणयो भवसिद्धिका अपि अभवसिद्धिका भपि । एवं यावद् वनस्पतिकायिकाः। द्वीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रिया एकमेव नवरं सम्यक्त्वे औधिकज्ञाने आभिनियोधिकज्ञाने श्रुतज्ञाने एतयोरेव द्वयोर्मध्यमयोः समवसरणयो भवसिद्धिका नो अभवसिद्धिकाः । शेपं तदेव । पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिका यथा नैरपिकाः, नवरं ज्ञातव्यं यदस्ति । मनुष्या यथा औधिका श्रीवाः । वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिका यथा असुरकुमाराः। तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥२०४॥
विंशत्तमे शतके प्रथमोदेशकः समाप्तः ॥३०-१॥ टीका-'किरियावाई णं भंते ! जीवा' क्रियावादिनः खलु भदन्त ! जीवा 'किं भवसिद्धिया अभवसिद्धिया' किं भवसिद्धिकाः तस्मिन्नेव भवे सिद्धिगमनयोग्या अथवा अभवसिद्धिका भवन्तीति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'भवसिद्धिया नो अभवसिद्धिया' भवसिद्धिकाः क्रियावादिनो भवन्ति नो-न तु अभवसिद्धिका भवन्ति ये ते क्रियावादिनस्ते तस्मिन्नेव भवे मोक्षमासादयन्ति न तु अभवसिद्धिका भवन्तीति उत्तरम् । 'अकिरियावाई णं भंते ! जीवा' अक्रियावादिनः खलु भदन्त ! जीवाः 'किं भवसिद्धिया पुच्छा'
किरियाबाई गंभंते ! जीवा किं भवसिद्धिया अभयसिद्धिया'-इ०
टीकार्थ-किरियावाई णं भंते ! जीवा किं भवसिद्धियाअभवसिद्धिया' 'हे भदन्त ! क्रियावादी जीव क्या भवसिद्धिक होते हैं ? या अभवसिद्धिक होते है ? जिन में उसी भव में सिद्धिगति में जाने की क्षमता है वे भवसिद्धिक और इन से विपरीत जो हैं वे अभवसिद्धिक हैं। उत्तर में प्रसुश्री कहते हैं-'गोयमा ! भवसिद्धिया नो अभवसिद्धिया' हे गौतम ! क्रियावादी जीव भवसिद्धिक होले हैं अभवसिद्धिक नहीं होते हैं । 'अकिरियाबाई णं भंते। जीवा किं भवसिद्धिया पुच्छा' हे
किरियावाई ण भंते ! जीवा कि' भवसिद्धिया अभवसिद्धिया' त्याह
शा-किरियावाईणं भंते जीवा किं भवसिद्धिया अभवसिद्धियामाવન કિયાવાદી જીવે શું ભવસિદ્ધિક હોય છે ? કે અભવસિદ્ધિક હોય છે ? જેઓ જ ભવમા સિદ્ધિ ગતિમાં જવાના હોય તે ભવસિદ્ધિક કહેવાય છે તે શિવાયના અભાવસિદ્ધિક કહેવાય છે આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે'गोयमा । भवसिद्धिया नो अभवसिद्धिया' गौतम ! याचाही १ मवसिद्धि હોય છે અભવસિદ્ધિકહેતા નથી.
'अकिरियावाई णं भंते ! जीवा कि भवसिद्धिया अभवसिद्धिया पुच्छा' है ભગવન જે જીવે અકિયાવાદી છે, તેઓ ભવસિદ્ધિક હોય છે? કે અભવસિદ્રિક