________________
AAA
११८
भगवती सूत्रे roa' नवरं केवलं मनःपर्यवज्ञानिनः नो संज्ञोपयुक्ताश्च मनुष्या यथा सम्यग्दृष्टि तिर्यग्योनिका स्तथैव भणितव्याः एकं देवायुकमेव कुर्वन्तीत्यर्थः । 'अलेस्सा केवलनाणी अवेदगा अकसाई अजोगी य' अश्याः सामान्यतो लेश्यारहिताः केवलज्ञानिनः अवेदका अकपायिनोऽयोगिनश्च 'एए न एगंपि आउयं पकरें ति' एते अश्यादिकाः सर्वेऽपि न एकमपि आयुष्क प्रकुर्वन्ति । 'जहा ओहिया जीवा से तहेव' यथा औधिका जीवाः कथिताः शेषम् - कथितव्यतिरिक्त तथैव सामान्यतो जीवप्रकरणमतिपादितमेव ज्ञातव्यमिति । 'वाणमंतरजोइसियवेमा गिया जहा असुरकुमारा' वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिका असुरकुमारवदेव क्रियावादिनः केवलं मनुष्यायुष्कं मकुर्वन्ति, अक्रियावादि वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमा निका स्त्रयस्तिर्यगायुष्कं मनुष्यायुष्कं च प्रकुर्वन्तीति भावः || ५० ३ ||
नो सन्नो उत्ताय जहा सम्मदिट्ठी, तिरिक्खजोणिया तहेव भाणियव्वा' मनः पर्यवज्ञानी और नो संज्ञोपयुक्त मनुष्य सम्यग्दृष्टि तिर्यग्योनिकों के जैसे केवल वैमानिक देशयुका ही बन्ध करते हैं। 'अलेस्सा केवलनाणी अवेद्गा अकसाई अजोगीघ' सामान्यतः खेइपारहित, केवलज्ञानी, अवेदक और अकषायी एवं अयोगी 'एए न एगं चि आउयं पकरेंति' ये एक भी आयुकर्मका बन्ध नहीं करते हैं । 'जहा ओहिया जीवा सेसं तहेव' जिस प्रकार से अधिक जीव है उसी प्रकार से सामान्यतः जीव प्रकरण में प्रतिपादित शेप कथन जानना चाहिये, 'दाणमंतरजोइसिय वेमाणिया जहा असुरकुमारा' वानव्यन्तर, ज्योतिषिक एवं वैमानिक क्रियाबादी अवस्था में असुरकुमारों के जैसे केवल एक मनुष्यायु का ही बन्ध करते हैं। तथा-अक्रियावादी आदि वानन्तरज्योतिषिक एवं वैमानिक ये तीन तिर्यगायु और अलुष्यायु का बन्ध करते हैं । ३॥ जोणिया तव भाणियव्वा' भन. पर्यवज्ञानवाणा भने नी सज्ञोपयुक्त मनुष्य સમ્યગદૃષ્ટિવાળા તિય ચ ચેાનિકાના કથન પ્રમાણે કેવળ એક દેવ આયુના જ गंध ४रे छे. 'अलेस्सा केवलनाणी अवेद्गा अकस्लाई अयोगीय' सामान्य सेश्याविनाना, ठेवणज्ञानी, अवे भने उषाय विनाना भने योगी 'एए न एपि आउय पकरे ति' मा गधा मे आयुभन मंध ४श्ता नथी. 'जहा ओहिया जीवा सेसं तहेव' ? प्रभाये भोधि भवना समधभां उथन કર્યું છે. એજ પ્રમાણે સામાન્ય રીતે જીવ પ્રકરણમા પ્રતિપાદન કરેલ ખાકીનું अर्थात् समभवु', 'बानमंतर जोइसियवेमाणिया जहा असुरकुमारा' वानव्यन्तर, નૈતિક અને વૈમાનિક ક્રિયાવાદી અવસ્થામાં અસુરકુમારાના કથન પ્રમાણે કેવળ એક મનુષ્ય આયુને જ અધ કરે છે. તથા અક્રિયાવાદી, વાનભ્યન્તર, ચૈાતિ
ને વૈમાનિક આ ત્રણે તૈિય ́ચ આયુ અને મનુષ્ય આયુના બંધ કરે છે ાસ ૩/