Page Text
________________
नारकायुष्क प्रकुर्वन्ति न वा देवायुष्क प्रकुर्वन्ति किन्तु तिर्यग्योनिकायुष्क पक्क वन्ति तथा मनुष्यायुष्कमपि प्रकुन्तिीति भावः । 'सलेस्साणं भंते 10' सछेश्या खल भदन्त ! पृथिवीकायिकाः किं नैरयिकायुष्क प्रकुर्वन्ति तिर्यग्योनिकायुष्क मकुर्वन्ति मनुष्यायुष्क भकुर्वन्ति देवायुकवा प्रकुर्वन्तीति प्रश्नः, भगवानाह'एवं जं जं पयं अस्थि पुढवीकाइयाणं' एवं यत् यत् पदं-लेश्यादिरूपद्वारं पडू. विंशतितमशतकगतमयमोद्देशकस्थं पृथिवीकायिकजीवानाम् अस्ति 'तहि तहि मज्झिमेसु दोसु समोसरणेसु' तत्र तत्र पदेषु मध्यमयो ईयोः अक्रियावाद्यज्ञानिक वादिरूपयोः समवसरणयोः ‘एवं चेव दुविहं आउयं पकरे'ति' एवमेव उपरिदर्शित प्रकारेणैव द्विविधम्-द्विप्रकारम् आयुष्कम् तिर्यग्योनिकसम्बन्धि मनुष्ययोनिसम्म न्धि चेति आयुष्कद्वयमेव प्रकुर्वन्ति न तु नारकायुक देवायुकं वा प्रकुर्वन्तीति । 'नवरं तेउलेस्साए न किंपि पकरेंति' नवरम्-केवलं विशेष एतावानेव यत् तेजोनरकायु और देवायु का बन्ध नहीं करते हैं किंतु तिर्यगायु और मनुष्यायु का ही बन्ध करते हैं । अर्थात् इन आयुओं में से ही किसी एक आयुका बन्ध करते हैं। 'सलेस्सा णं भंते !' हे भदन्त ! सलेश्य पृथिवीकायिक जीव क्या नैरयिक आयुका पन्ध करते हैं ? या तिर्यगा. युका यन्ध करते हैं ? या मनुष्यआयुका बन्ध करते हैं ? या देवायुका बन्ध करते हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'एवं जं जं पयं अस्थि पुढवीकाझ्याणं' हे गौतम! पृथिवीकायिक जीव में जो-जो लेश्यादि रूप पद संभवित हों, उन-उन पदों में वर्तमान पृधिवीकायिक जीवों के अक्रियावादी और अज्ञानवादी ये दो ही समवसरण होते हैं-सो इन दोनों समवसरणों में पूर्वोक्त अनुसार मनुष्यायु और तिर्यश्वायुका पन्ध ही उन पृथिवीकायिक जीवों के होता है नारकायुष्क મનુષ્ય આયુને જ બંધ કરે છે. અર્થાત્ આ બે આય પૈકી કઈ એક આયુને अध, ४२ छे. 'सलेस्सा णं भते ! भगवन् वेश्यावामा पृथ्वी४ि way નરયિક આયુને બંધ કરે છે ? અથવા તિર્યંચ આયુનો બંધ કરે છે? અથવા મનુષ્ય આયુને બંધ કરે છે? અથવા દેવ આયુને બંધ કરે છે? આ પ્રશ્નના उत्तरमा प्रभुश्री गौतमस्वामीन / छ ,-'एवं जज पयं अस्थि पुढवीकाइयाणं' है गौतम ! पृथ्वीयि वामi वेश्या विगैरे प्राथी २२ પદે સંભવિત હોય તે તે પદમાં રહેનારા પૃથ્વીકાયિક અને અકિયાવાદી અને અજ્ઞાનવાદી આ બેજ સમવસરણ હોય છે. તે આ બને સમવસરણમાં પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે મનુષ્ય આયુ અને તિર્યંચ આયુને બંધ જ તે પૃવીકાયિક જેને હોય છે. તેઓ નારક આયુ અને દેવ આયુને બંધ કરતા નથી.
| SR No. | 009327 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 17 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1972 |
| Total Pages | 812 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 54 MB |