________________
प्रमेयन्द्रिका टीका श०३० उ.१ सू०२ आयुर्वन्धनिरूपणम् वा तिर्यग्योनिकायु ने वा मनुष्यायु न वा देवायुष्कमपि प्रकुर्वन्तीति मिश्रदृष्टिकाले सर्वायुषो बन्धाभाव एवेति । 'एवं वेगइयवाई वि' एवं मिश्रदृष्टिकाज्ञानिकवादिन इव मिश्रदृष्टिक वैनयिकवादिनोऽपि चतुर्विधान्यपि आयूंषि न बध्नन्तीति । इतः परं क्रियावादि ज्ञानवादि सूत्राणि कथयति-ज्ञानिप्रभृतिषु क्रियावादातिरिक्त. वादस्य विरुद्धत्वेनासंभवात् 'गाणी आषिणीवोहियनाणी य सुयनाणी य ओहिनाणी य जहा सम्मदिट्ठी' ज्ञानिन आभिनिबोधिकज्ञानिनश्च श्रुतज्ञानिनश्च अवधिज्ञानिनश्च यथा सम्यग्दृष्टयः सम्यग्दृष्टिवदेव इमे ज्ञानि प्रभृतयः न नारकायुः प्रकुर्वन्ति न वा तिर्यम्पोनिकायुष्क प्रकुन्ति किन्तु मनुष्यायुकं प्रकुर्वन्ति देवायुष्कमपि प्रकुर्वन्ति इति । 'मणपज्जवनाणीणं भंते ! पुच्छा' मनापर्यवज्ञानिनश्च घंध नहीं करते हैं-न निरयायुका वे बंध करते हैं न तिर्यगायुका वे बंध करते हैं, ल मनुष्यायुका वे वंश करते हैं और न देवायुको वे बन्ध करते हैं क्यों कि इस अवस्था में किली भी आयुका बंध नहीं होता है। 'एवं वेणझ्यवाई चि' अज्ञानवादी मिनदष्टि के जैले मिश्रष्टिक वैनयिकवादी भी चारों प्रकार की आयुका बंध नहीं करता है। ___ अब यहां से आगे सूत्रकार क्रियावादी ज्ञानवादी के सूत्रों का कथन करते हैं-वयों सी ज्ञानी आदिकों में क्रियावाद के अतिरिक्तवाद की विरुद्ध होने से असंभवता है। 'णाणी आभिणि. घोहियनाणी २ सुयनाणी य ओहिनाणी य जहा सम्मदिट्टी' सम्यकदृष्टि जीव के जैले ज्ञानी, आभिनिवोधिज्ञानी, श्रुतज्ञानी, अवधिज्ञानी ये सब मनुष्यायु और देवायुका बंध करते हैं नरकायु और तिर्थ गायुका बंध नहीं करते है। 'मणपज्जवनाणी णं भंते! पुच्छा' हे भदन्त ! मनापर्यवज्ञानी क्या नैरपिक आयुका बंध નથી. તેઓ નારક આયુને બંધ કરતા નથી તિર્યંચ આયુને બ ધ કરતા નથી. મનુષ્ય આયુને બંધ કરતા નથી. અને દેવ આયુષ્યનો પણ બંધ કરતા નથી. કેમ કે આ અવસ્થામાં એકપણ પ્રકારની આયુને બાધ તેમને હેતે नथी. 'एवं वेणइयवाई विन्यज्ञानवाही भिष्टिवाणाना ४थन प्रभाव भिट વૈયિકવાદી પણ ચારે પ્રકારના આયુષ્યને બંધ કરતા નથી.
હવે સૂત્રકાર કિયાવાદી, જ્ઞાનવાદીઓના સંબંધમાં કથન કરે છે.–કેમકે જ્ઞાની વિગેરેમાં કિયાવાદ શિવાયના વાદનું વિરૂદ્ધ પણ હોવાથી અસંભવપણું છે. 'णा आभिणिबोहियनाणी य सुयनाणी य, ओहिनाणी य जहा सम्मदिदी . સમ્યગદૃષ્ટિવાળા જીવના કથન પ્રમાણે જ્ઞાની. આભિનિધિકત્તાની, શ્રુતજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની આ બધા મનુષ્ય આયુ અને દેવ આયુને બંધ કરે છે. નારક भायु मन लिय' आयुन। म ४२ता नथी. 'मणपज्जवनाणी णं भंते ! पुच्छा