________________
भगवती सूत्रे,
८६४
,
1
त्रिपदेशिकानां मीलने ज्योजाः पण्णां त्रिपदेशिकानां मीलने द्वापरयुग्मा, सप्तानां त्रिपदेशिकानां मीलने कल्योजरूपा भवन्ति विधानादेशेन तु ज्योजा एवं स्कन्धानां त्र्यकत्वादिति । 'चउप्पए सियाणं पृच्छा' चतुःप्रदेशिकाः पृच्छा,,. हे भदन्त ! चतुःप्रदेशिकाः स्कन्धाः प्रदेशार्थतया कि कृतयुग्माः योजाः आजाती है और जब पांच त्रिप्रदेशिक स्कन्धों को मिलाया जाता है. * १५ प्रदेश हो जाते हैं इन्हें ४ चार से अपहृत करने पर अन्त में ३ बचते हैं - इसलिये ये योजरूप हो जाते हैं । ६ त्रिपदेशिक स्कन्धों " को जब मिलाया जाता है तो प्रदेशों की संख्या १८ हो जाती है इन्हें चार से अपहृत करने पर अन्त में दो बचते हैं, तब ये द्वापरयुग्मरूप हो जाते हैं । सात त्रिदेशिक स्कन्धों को जब मिलाते हैं तो वहां प्रदेशों की संख्या २१ हो जाती है इन्हें चार २ से अपहृत करने पर अन्त मैं एक बचता है तब ये कल्योजरूप हो जाते हैं और जब स्व. तन्त्ररूप से एक एक त्रिप्रदेशिक स्कन्ध के प्रदेशों का विचार किया जाता है तब ये तीन ही प्रदेश होने से योज रूप ही होते हैं अन्य राशिरूप नहीं होते हैं ।
"
'उपसियाणं पुच्छा' इस सूत्र द्वारा गौतमस्वामी ने प्रभुश्री से ऐसा पूछा है - है भदन्त । चार प्रदेशों वाले समस्त स्कन्ध क्या कृनयुग्मरूप हैं ? अथवा ज्योजरूप हैं अथवा द्वापरयुग्म रूप हैं ? अथवा રાશિપણુ' આવે છે. અને જયારે પાંચ ત્રણ પ્રદેશવાળા સ્કંધાને મેળવવામાં આવે ત્યારે ૧૫ પ ંદર પ્રદેશેા થઇ જાય છે, તેને ચારથી અપહાર કરવાથી છેવટે ત્રણ મચે છે. તેથી તેઓ વ્યેાજ રૂપ થઈ જાય છે. જ્યારે છ ત્રણ પ્રદેશાવાળા સ્કંધા મેળવવામાં આવે ત્યારે પ્રદેશેશની સખ્યા ૧૮ અઢાર થઈ જાય છે, તેને ચારથી અપહાર કરવાથી છેવટે એ શેષ રહે છે. તેથી તે દ્વાપરયુગ્મ રાશિ રૂપ થઈ જાય છે જ્યારે ત્રણ પ્રદેશેાવાળા ૭ સાત સ્કાને મેળવવામાં આવે તે તે વખતે પ્રદેશેાની સખ્યા ૨૧ એકવીસની થઈ જાય છે. તેમાંથી ચાર ચારના અપહાર કરવાથી છેટે એક ખચે છે ત્યારે તે કલ્પેાજ રૂપ થઈ જાય છે, અને જયારે સ્વતંત્રપણાથી એક એક ત્રણ પ્રદેશ વાળા સ્કંધના પ્રદેશેાના વિચાર કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેના ત્રણજ પ્રદેશે! હાવાથી તે ચૈાજ રૂપજ હાય છે. અન્ય રાશિ રૂપ હાતા નથી
'उपसियाणं पुच्छा' मा सूत्रपाठे द्वारा श्री गौतमस्वामी प्रलुश्रीने એવું પૂછ્યું છે કે-હે ભગવન્ ચાર પ્રદેશેાવાળા સઘળા કા શું કૃતયુગ્મ રૂપ છે? અથવા ચૈાજ રૂપ છે? અથવા દ્વાપરયુગ્મ રૂપ છે? અથવા કલ્યા
-