________________
भगवती
भ्योऽसंख्यातप्रदेशिकाः स्कन्धा द्रव्यार्थतया बहुकाः । संख्यातमदेशिका पेक्षया - संपात मदेशिकानां बहुत्वात् स्थान वहुत्यादेव संख्यातापेक्षया - असंख्याता बहुका भवन्तीति भावः ।
'एएसि णं भंते ! असंखेज्ज० पुच्छा ?' एतेषां खलु भदन्त ! असंख्यात - प्रदेशिकानामनन्तप्रदेशिकानां च स्कन्धानां कतरे कतरेभ्योऽधिका भवन्तीति प्रश्न: : भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'असंखेज्जपसिए हिंतो अणतपरसिया खंधा दव्बट्टयाए बहुया' असंख्यामदेशिकेभ्यः स्कन्धेभ्योऽअनंत प्रदेशिका : स्कन्धा द्रव्यार्थतया बहुकाः । संख्यातमदेशिक स्कन्धाऽपेक्षया असंख्यात प्रदेशिकाः स्कन्धा वहुका भवन्ति स्थानवहुत्वात् अत्र तु - अनन्तमदे . हे गौतम! संख्यात प्रदेशों वाले स्कन्धों से असंख्यात प्रदेशोंवाले स्कन्ध द्रव्यरूप से बहुत हैं । क्योकि असंख्यात के भी स्थान बहुत होते हैं । इसलिये संख्यात की अपेक्षा असंख्यात अधिक कहे गये हैं ।
११४
'एएसि णं भंते! असंखेज्ज० पुच्छ ।' इस सूत्र पाठद्वारा श्रीगौतमस्वामी ने प्रभुश्री से ऐसा पूछा है कि हे भदन्त ! जो पुद्गल स्कन्ध असंख्यात प्रदेशो वाले हैं उनसे जो पुद्गल स्कंध अनन्त प्रदेशों वाले हैं वे अधिक है' इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'हे गौतम जो असं ख्यात प्रदेशिकस्sध हैं, वह अनन्तप्रदेशिक स्कंधों से द्रव्य की अपेक्षा बहुत हैं । और अनन्तप्रदेशिक स्कन्ध अल्प हैं। क्यों कि इनका तथा विध सूक्ष्म परिणाम होता है । संख्यात प्रदेशों की अपेक्षा जो असं 'रूपात प्रदेशिक स्कन्धों में अधिकता कही गई है उसका कारण स्थान
·
एसिया खंवा दव्वट्टयाए बहुया' हे गौतम! सभ्यात प्रदेशोवाणा २४ धोथी અસ’ખ્યાત પ્રદેશાવાળા સ્કંધ દ્રષ્યપણાથી વધારે છે. કેમકે અસ’ખ્વતના સ્થાના પણ અધિક હાય છે, તેથી સખ્યાત કરતાં અસખ્યાત અધિક કહેલ છે.
'एसि णं असंखेज्ज० पुच्छा' मा सूत्रपाठ द्वारा श्री गौतमस्वाभीखे પ્રભુશ્રીને એવુ' પૂછ્યું છે કે-હે ભગવત્ જે પુદ્ગલ સ્કધા અસખ્યાત પ્રદેશેાવાળા છે તેનાથી અનંત પ્રદેશાવાળા જે પુદ્ગલ સ્પર્ધા છે, તે શુ' અધિક છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હે ગૌતમ ! અસખ્યાત પ્રદેશવાળા જે સ્કધા છે, તે અનંત પ્રદેશવાળા સ્ક'ધેથી દ્રવ્યની અપેક્ષાએ ઋષિક છે, અને અનંત પ્રદેશવાળા સ્કંધો અલ્પ છે, કેમકે તેનું તે પ્રકારનું સૂક્ષ્મ પિરણામ હાય છે. સખ્યાત પ્રદેશેાની અપેક્ષાથી જે અસંખ્યાત પ્રદેશવાળા ધામાં અધિકપણું કહ્યું છે, તેનું કારણુ સ્થાનનું અધિકપણું છે.