________________
भगवतीचे कृतयुग्मरूपो यावद्-स्यात्कदाचित् कल्योजरूपः, पुनलास्तिकायस्याऽनन्तस्वेऽपि संघातभेदाभ्यां तदनन्तत्वस्याऽनवस्थानात् पुद्गलास्तिकायस्य चातुविध्य भवतीति। 'अद्वाप्समए-जहा-जीवस्थिकाए' अद्धासमयो यथा-जीवास्तिकाया यथा-जीवास्तिकायोऽनन्तत्वात कृतयुग्मएव तया अद्धासमयोऽपि अनन्तत्वातकृतयुग्मरूप एप भवति, न तु-ज्योजरूपो, न वा-द्वापरयुग्मरूपो, न वा-कल्योजरूप इति भावः । 'धमथिकाए णं भंते ! पएसट्टयाए किं कडजुम्मे पुच्छा? धर्मा. स्तिकायः खलु भदन्त ! प्रदेशार्थतया-प्रदेशरूपेण किं कृतयुग्म:-किंवा-योजः, किं वा द्वापर युग्मः, किं वा कल्योजरूपो भवतीति पश्नः ? भगवानाह-'गोयमा' द्रव्यरूप से कृतयुग्मरूप भी है यावत् कल्योजरूप भी है । यद्यपि पुद्गला. रितकाय अनन्त है । अत: इसमें केवल कृतयुग्मरूपता ही आती है। परन्तु यहां पर जो उसमें चतरूपता कही गई है उसका कारण ऐसा है कि संघात और भेद इन दोनों के कारण उलये निश्चिन अनन्तता का अवस्थान बनता नहीं है इस कारण उसमें चतुर्विधता आती है । 'अद्धा. समए जहा जीवस्थिकाए' जिस प्रकार जीवास्तिकाय अनन्त होने से कृतयुग्मरूप है उसी प्रकार अद्धा समय भी अनन्त होने से कृतयुग्मरूप ही है। वह योजरूप अथवा द्वापरयुग्नरूप नहीं है और न कल्योजरूपही है। अप श्रीगौतमस्वामी प्रभुश्री से ऐसा पूछते हैं-'धम्मस्थिकाए णं भंते ! पएसट्टयाए कि भाडजुम्मे पुच्छा' हे दया के सागर भदन्त !क्या धर्मास्ति. काय प्रदेशरूप से कृतयुग्मरूप हैं ? अथवा योजरूप है ? अथवा द्वापर युग्मरूप है ? अथवा कल्योजरूप है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभुश्री कहते हैंછે, એજ રૂપ પણ છે. દ્વાપરયુગ્મ રૂપ પણ છે, અને કલ્યાજ રૂપ પણ છે. જો કે, પુલાસ્તિકાય અનંત છે, જેથી તેમા કેવળ કૃતયુગ્મપણું જ આવે છે, પરંતુ અહી યાં તેમાં ચારે રૂપપણું કહ્યું છે, તેનું કારણ એવું છે કે-સંઘાત - અને ભેદ એ બન્નેના કારણે તેમાં અન તપણું બનતું નથી. તે કારણથી તેમાં ચારે
४३मावे छ 'अद्धासमए जहा जीवत्थिकाए' से प्रभारी स्तिय मानत હેવાથી કૃતયુગ્મ રૂપ હોય છે. એ જ પ્રમાણે અદ્ધાસમય પણ અનંત હોવાથી કૃતયુગ્મ રૂપ જ છે તે જ રૂપ અથવા દ્વાપરયુગ્મ રૂપ કે કાજ રૂપ નથી.
वे श्री गौतमस्वामी प्रसुश्रीने मे पूछे छे 3-'धम्मस्थिकाए णं भंते ! पएसट्टयाए किं फजुम्मे पुच्छा' हे ध्यान सागवन् स्तियशु प्रश. પણથી કૃતયુગ્મ રૂપ છે? અથવા વ્યાજ રૂપ છે? અથવા દ્વાપરયુગ્મ રૂપ છે? અથવા કલ્યાજ રૂપ છે? શ્રી ગૌતમરવામીના આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે