Page Text
________________
प्रचन्द्रिका टीका श०२५ उ. ४ सू०१ परिमाणमेद निरूपणम्
'तँ' हा ' तद्यथा - 'धम्मत्थिकाए अधम्मत्थिकाए जाव अद्धासमए' धर्मास्तिकायो धर्मास्तिकाय यावत् - अद्धासमयः । अत्र यावत्पदेन आकाशास्तिकाय - जीवास्विकाय - पुद्रलास्तिकायानां संग्रहो भवति । तथा च धर्मास्तिकायाऽधर्मास्तिका rissकाशास्तिकाय - जीवास्तिकाय - पुद्गलास्तिकायाऽद्धासमयभेदात् द्रव्याणि प प्रकारकाणि भवन्तीत्यर्थः ।
'धत्रत्थिकारणं भंते । व्याए कि कडजुम्मे जाव कलिओगे' धर्मास्तिकायः खलु भदन्त ! द्रव्याधितया - द्रव्यरूपेण किं कृतयुग्मो यावत् - कल्पोज', 1 यावत्पदेन किं योजः द्वापरयुग्मो वेत्यनयोः संग्रहः । तथा च - हे भदन्त धर्मास्तिकायः द्रव्यरूपेण किं कृतयुग्मः योजः- द्वापरयुग्मः - कल्योजो वेति प्रश्नः ? भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि 'गोयमा' हे गौतम ! 'नो कडजुम्मे नोतेओए नो पन्नत्ता' हे गौतम! समस्त द्रव्य ६ प्रकार के कहे गये हैं तं जहाँ ' 'जैसे- 'धम्मत्थिकाए, अधम्मस्थिकाए जाव अद्धासमए' धर्मास्नि काय, अधर्मास्तिकाय यावत् अद्धा समय यहाँ यावत्पद से 'आकाशास्तिकाय, जीवास्तिकाय और पुद्गलास्तिकाय' इस तीन द्रव्यों का ग्रहण हुआ है । इस प्रकार धर्मास्तिकाय, अधर्मास्तिकाय, आकाशास्तिकाय, जीवास्तिकाय, पुद्गलास्तिकाय, और अद्धासमय के भेद से द्रव्य ६ प्रकार के हो जाते हैं ।
4
'धम्मत्किाए णं भंते । दव्वट्टयाए कि कडजुम्मे जाव कलिओगे' हे भदन्त ! धर्मास्तिकाय क्या द्रव्यरूप से कृतयुग्म से लेकर कल्योजरूप है ? यहाँ यावत्पद से ज्योज और द्वापरयुग्म इन दोनों का ग्रहण हुआ है। इस प्रकार श्रीगौतमस्वामी ने प्रभुश्री से ऐसा पूछा है कि क्या धर्मास्तिक रूप से कृतयुग्म रूप है ? पोजरूप है, द्वापरयुग्मरूप स्वामीना या प्रश्नतु समाधान उरतां प्रभु श्री छे !-' छव्विा सव्वदव्वा पण्णत्ता' हे गौतम । सा द्रव्यो छ प्रारना उद्या छे. 'त' जहा' ते मा अभाले छे-'धम्मत्थिकाए, अधम्मत्थिकाए जाव अद्धासमए' धर्मास्तिठाय, અધર્માસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય, જીવાસ્તિકાય પુદ્ગલાસ્તિકાય અને અદ્ધાસમય,
આ રીતે ધર્માસ્તિકાય વિગેરેના ભેદથી દ્રવ્યે હું છ પ્રકારના થઈ જાય છે. 'धम्मत्थिकारणं भंते ! दुवट्टयाए किं कडजुम्मे जाव कलिओगे' हे भगवन् ધર્માસ્તિકાય દ્રવ્યપણાથી કૃતયુગ્મથી લઈને શુ' કલ્યાજ રૂપ છે ? અહીં યાવત્ પદ્મથી Àાજ એ બેઉ ગ્રહણ થયા છે. આ રીતે શ્રી ગૌતમ અને દ્વાપરયુગ્મ ૩૧ સ્વામીએ પ્રભુશ્રીને એવુ' પૂછ્યું છે કે-શુ ધર્માંસ્તકાય દ્રવ્યપણાથી કૃતયુગ્મરૂપ છે ? કે ચૈાજ રૂપ છે ? અથવા દ્વાપરયુગ્મ રૂપ છે ? અથવા કલ્યાજ રૂપ છે ? ગૌતમ
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |