________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.. सू०८ नैरयिकादीनामल्पवाहुत्वनिरूपणम् ७२७ । स्तोका-असंख्यातगुणा स्त्रयोऽधिको द्वावनन्त गुणावाऽधिकाश्च ॥१॥ इतिच्छायाँ । सर्वाऽपेक्षया-त्रसकायिकाः स्तोकार, तदपेक्षया-तैजसा:-तेजस्कायिका जीवां' असंख्यातगुणा, तदपेक्षया-पृथिवी कायिकाऽप्कायिकवायुकायिकाः उत्तरोत्तरं विशे: पाधिकाः, तदपेक्षया-अकायिका:-अनन्तगुणाः, तदपेक्षण वनस्पतिकायिको अन. न्तगुणाः, वनस्पतिकायिकापेक्षयाऽपि सकायिका विशेषाधिका भवन्तीति गाथार्थः। ___अल्प-बहुत्वाधिकारादेव इदमप्याह-एएसि णं' इत्यादि । 'एएसिण भंते ! जीवाणं पोग्गलाणे जाच सपज्जवाणय' एतेषां खलु भदन्त ! जीवानां पुद्गलानां योवत-सपर्यायाणां च । अत्र-यावत्पदेन-'समयाणं दबाण पएसाणं' इत्येषां प्रहणम् । 'कयरे कयरे०' फतरे कतरेभ्यः स्तोका वा बहुका वा तुल्या वा इनकी अपेक्षा तैजस्कायिक जीव असंख्यातगुणें हैं। इनकी अपेक्षा पृथिवीकायिक, अकायिक और वायुकायिक ये उत्तरोत्तर विशेषाधिक हैं । इनकी अपेक्षा अकायिक जीव अनन्तगुणें हैं । इनकी भी अपेक्षा वनस्पतिकायिक जीव अनन्तगुण हैं । तथा वनस्पतिकाधिको की भी अपेक्षा सकायिक विशेषाधिक हैं।
अल्प बहुत्व के अधिकार से ही सूत्रकार ने यह भी कहा है'एएसिणं भंते ! जीवाणं पोगगलाणं जाव सव्वपज्जवाण य कयरे कयरेहितो० जाव' हे भदन्त । जीव पुद्गल यावत् समस्त पर्याय इनमें से कोन किनकी अपेक्षा स्तोक-अल्प हैं ? कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किनके बरायर हैं ? और कौन किनकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं । यहाँ पर यावत् शब्द से 'समयाणं, दव्वाणं, परसाणं' इन पदों का ग्रहण हुआ है। इस प्रकार जीव, पुद्गल, पर्याय, समय, द्रव्य एवं प्रदेशों ગણા વધારે છે. તેઓ કરતાં પૃથ્વિકાયિક, અષ્કાયિક, અને વાયુકાયિક જીવો ઉત્તરોત્તર વિશેષાધિક છે. તેના કરતાં અષ્કાયિક જીવે અન તગણુ છે. તેના કરતાં વનસ્પતિકાય જીવ અનંતગણું છે. તથા વનસ્પતિકાયિક કરતાં સાયિક જી વિશેષાધિક છે
અલ્પ બહુપણાના અધિકારથી સૂત્રકારે આ પ્રમાણે પણ કહ્યું છે'एएसि णं भंते ! जीवाणं पुग्गलाण जाव सवपज्जवाण य कयरे कयरेहितो जाव.' 8 लगवन् ०१ यावत् सघा पायामाथी ना ४२ता અલ્પ છે? કોણ કોના કરતાં વધારે છે? કેણ કોની સમાન છે? અને કોણ होना ४२di विशेषाधि छे १ मलियां या१५४थी 'समयाणं, दवाणं पएसाणं' मा पहे। बडय ४२॥यां छे, २१ .०१, रस, पर्याय, समय द्रव्य मन'