Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ. ३ सू०६ श्रेण्याः सादित्वादिनिरूपणम्
७०३
पूर्वादरुचकप्रदेशाद् दक्षिणो योऽन्त्यः प्रदेशः तस्मादारम्भ पूर्वतो यल्लोकश्रेय तत् नवनवतिपदेशमानम् । यच्चापरदक्षि गायताद्रुचकमदेशाद् दक्षिणो योऽन्त्यः प्रदेशः तस्मादारभ्यापरतोय लोकश्रेण्यद्वै तदपि च नवनवतिमदेशमानम् । ततश्च द्वयोर्नवनवत्योर्मीलने चतुष्काऽपहारेच पूर्वापरायतले कश्रेण्यां द्वापरयुग्मता भवतीति । तदेवाह - ' एवं पाईणपडीणाययाओवि' एवं प्राचीप्रतीच्यायता अपि श्रेणयो ज्ञातव्याः स्यात्कृतयुग्मा नो त्र्योजाः स्याद् - द्वापरयुग्माः नो वल्योजाः
-
३ बचते हैं वह राशि गोजरूप कही गई है । ४-४ का अपहार करने पर अन्त में जिस राशि में से २ बचते हैं वह राशि द्वापरयुग्म रूप कही गई है और ४-४ का अपहार करने पर जिस राशि में से १ वचना है ऐसी वह राशि कल्पोजरूप कहीं गई है । तथा दक्षिण पूर्व रुवक प्रदेश से दक्षिण जो अन्य प्रदेश है उससे प्रारंभ का पूर्व की तरफ जो लोक श्रेणी का अर्द्ध है वह ९९ प्रदेशों के प्रमाण रूप हैं तथा -: - जो अपर दक्षिण तक लंबे रुचक प्रदेश से दक्षिण अन्त प्रदेश है उससे प्रारम्भ कर जो अपर की ओर श्रेणी का अर्द्धभाग है वह भी ९९ प्रदेशों के प्रमाण रूप है । इन दोनों ९९ की संख्या के जोड़ में से ४-४ का अपहार करने पर पूर्वापरायत लोक श्रेणी में द्वापरयुग्मरूपता होती है । यही बात सूत्रकार ने 'एवं पाईणपडीगाययाओवि' इस सूत्र पाठ द्वारा प्रकट की है । अर्थात् - पूर्व से पश्चिम तक लंबी जो लोकाकाश प्रदेशरूप श्रेणियां हैं वे कदाचित् कृतयुग्मरूप है गोजरूप नहीं हैं, પ્રદેશ રાશીમા ૨ એ
યેાજ રૂપ કહી છે, ૪૪૪ ના અપહાર કરતાં છેવટે જે ખચે તે પ્રદેશ રાશી દ્વાપરયુગ્મ રૂપ કહી છે. અને ૪+૪ ના અપહાર કરતાં જે પ્રદેશ રાશીમાંથી ૧ એક ખચે છે, એવી તે પ્રદેશરાશી કલ્યાજ રૂપ કહેલ છે તથા દક્ષિણ પૂર્વ ફ્રેંચક 'પ્રદેશથી જે અન્ય પ્રદેશ છે, તેનાથી પ્રારભ કરીને પૂર્વની તરફ લેાક શ્રેણિના અધ ભાગ છે, તે ૧૯ ઓગણીસ પ્રદે શેના પ્રમાણુ રૂપ છે તથા જે ઉત્તર દક્ષિણુ સુધી લાંબા રૂચક પ્રદેશથી દક્ષિણના અંત પ્રદેશ છે, તેનાથી પ્રારંભ કરીને ઉપરની તરફ શ્રેણિના અધ ભાગ છે, તે પણ ૧૯ ઓગણીસ પ્રદેશાના પ્રમાણુ રૂપ છે. આ બન્ને ૧૯ એગણીસની સખ્યાના જોડામાંથી ૪+૪ ના અપહાર કરવાથી પૂર્વ પશ્ચિમ લાંમી લેક શ્રેણિમાં દ્વાપરયુગ્મપણું... હાય છે આજ વાત સૂત્રકારે 'एव पाईण पडीणाययोओ वि' मा सूत्रपाठे द्वारा प्रगट हे अर्थात् पूर्व थी પશ્ચિમ સુધીની લાંખી જે લેાકાકાશના પ્રદેશ રૂપ શ્રેણિયા છે, તે બધી કેઈ વાર કૃતયુગ્મ રૂપ હાય છે. ચૈાજ રૂપ હાતી નથી. કાઈ વાર તે દ્વાપરયુગ્મ રૂપ
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |