________________
-
भगवती स्यात् कदाचित् संख्यातास्ताः-श्रेणयः, यतो लोकाकाशस्य वृत्ताकारत्वेन पर्यन्त पतिश्रेणयः संख्यातादेशिका भवन्तीति । 'सिय अमखेजाभो' स्यात्-असंख्याता स्ताः श्रेणयः । 'नो अर्णताओ' नो अनन्ता स्ताः श्रेणयः, लोकप्रदेशानामनन्त. स्वाभावादिति । 'एवं पाईगपडीणाययात्रो वि, दाहिणुत्तराययाओ वि एवं चेव' एवम् अनेनैव मकारेण सामान्यतो लोकाकाशश्रेणि प्रोक्तपकारेणैव माचीप्रतीच्या यता अपि, दक्षिणोत्तरायता अपि श्रेणयः स्यात् संख्याताः स्यात् असंख्याता संखेज्जाओ, सिय असंखेजोओ नो अणंताओ' हे गौतम | प्रदेशरूप से लोकाकाश की श्रेणियां कदाचित् संख्यात भी हैं कदाचित् असं. ख्यात भी हैं । परन्तु वे अनन्त नहीं हैं । लोकाकाश की श्रेणियां प्रदेशों की अपेक्षा से जो संख्यात कही गई हैं सो इसका तात्पर्य ऐसा है कि वृत्ताकार लोक के दन्तक जो अलोकाकाश में गए हुए हैं सो इनकी श्रेणियां संख्यातप्रदेशात्मक होती है, अथवा-लोकाकाश वृत्ताकार है इसलिये इसके पर्यन्त में रही हुई जो प्रदेश श्रेणियां हैं वे संख्यातप्रदेशों वाली हैं। इसी प्रकार लोकाकाश की जो श्रेणियों प्रदेशों की अपेक्षा से असंख्यात कही गई है सो लोकाकाश स्वयं असंख्यात प्रदेशों वाला हैं इसलिये वे उसकी श्रेणियां भी असंख्यात प्रदेशोंवाली हैं। इसी प्रकार पूर्व पश्चिम और दक्षिण उत्तर आयतश्रेणियों के संबंध में भी जानना चाहिये । इसीवात को सूत्रकार 'एवं पाईणपडीणाययाओ कि, दाहिणुत्तराययाओ वि एवं चेव' इस सूत्रद्वारो प्रकट करते हैं अर्थात्प्रभुश्री तेभने ४९ छ-'गोयमा ! सिय सखेड नामी, सिय, अस खेज्जाओ नो अणताओ' 8 गौतम! प्रशाथी शनी श्रेष्क्षीय वार સંખ્યા પણ હોય છે, કે ઈવાર અસંખ્યાત પણ હોય છે. પરંતુ તે અનંત હેતી નથી. કાકાશની શ્રેણી પ્રદેશ પણાથી જે સંખ્યાત કહી છે, તેનું તાત્પર્ય એવું છે કે–વૃત્તાકાર લેકના દંતકે જે અલકાકાશમાં ગયેલા છે, તેની શ્રેણી સંખ્યાત પ્રદેશવાળી હોય છે. અથવા કાકાશ વૃત્તાકાર છે, તેથી તેની પર્યતમાં–સમીપમાં રહેલી જે પ્રદેશ શ્રેણી છે. તે સંખ્યાત પ્રદેશોવાળી છે, એ જ રીતે કાકાશની જે શ્રેણી પ્રદેશોની અપેક્ષાથી અસંખ્યાત કહી છે. તે લોકાકાશ સ્વયં અસંખ્યાત પ્રદેશવાળું છે તેથી તે તેની શ્રેણી પણ અસંખ્યાત પ્રદેશેવાળી છે, એ જ રીતે પૂર્વ અને પશ્ચિમ અને દક્ષિણ અને ઉત્તરમાં આયત (લાંબી) श्रेलियाना संगमा ५ सभा यु. मे वातन सूत्रा२ ‘एवं पाईणपडि. णाययामओ वि दाहिणुत्तराययाओ एवं चेव' मा सूत्रद्वारा प्रगट ४३० , અર્થાત પૂર્વ પશ્ચિમ આયત–લાબી અને દક્ષિણ ઉત્તર આયત શ્રેણિયે પણ