________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ. ३ स्०४ द्रव्यार्थत्वेन प्रदेशनिरूपणम्
६५७
कलिओगपरसोगाढे' यावत् कल्योजपदेशावगाढम् ? इति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'कडजुम्म एसो गाढे' कृतयुग्मपदेशावगाढम् यस्मात् परिमण्डलं संस्थानं जघन्यतो विंशतिमदेशावगाढं कथितम्विंशतिसंख्यायाश्चतुष्कापहारे चतुःपर्यवसितत्वं भवति, अतः कृतयुग्मप्रदेशाव गाढत्वं परिमण्डलसंस्थानस्येति । 'नो तेओगपरसोगाढे' नो व्योपदेशाचगाम् परिमण्डलं संस्थानं विंशतिपदेशावगाढस्य परिमण्डलस्य चतुषकसंख्य याsपहारे ज्यादीनां पर्यवसानाऽसंमवात् ।
'नो दावरजुम्मपरसोगाढे' नो द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढम् 'नो कलिभोगं परसोगा' नो कल्पो जमदेशावगाढमिति । 'वट्टे णं भंते ! संठाणे कि कडजुम्मे पुच्छा' वृत्तं खल भइन् । संस्थानम् किं कृतयुग्मपदेशावगाढमिति पृच्छा- कि पोज किंवा - द्वापरयुग्मम् अथवा - - किं कल्योजमिति पृच्छा ? भगवानाह - शाषगाठ है ? अथवा - 'जाव कलि ओगपएसो गाढे' यावत् कल्पोज प्रदेशाबगाढ है ? इसके उत्तर में प्रभु श्री कहते हैं-गोयमा' हे गौतम ! 'कडजुम्म परसोगाढे' परिमंडलसंस्थान कृतयुग्मप्रदेशावगाढ है। क्योंकि परिम डल संस्थान जघन्य से बीस प्रदेशावगाढ कहा गया है। बीस को चार से अपहृत करने पर घीस में से चार बार घटाने पर अन्त में चार बचते हैं, इसलिये परिमंडल संस्थान में कृतयुग्मप्रदेशावगाढता है। 'नो तेओग परसोगाढे' २० प्रदेशावगाढ परिमंडल संस्थान-चतुष्कसंख्या से अपहृत होने पर ३ प्रदेशों का अन्त में आना होता नहीं है इसलिये योजरूप नहीं है। इसी प्रकार से वह 'नो दावरजुम्मपएसोगाढे' द्वापरयुग्म प्रदे. शावगाढ भी नहीं हैं। और 'नो कलिओगपएसोगाढे' न कल्योज रूप ही है । 'वणं भंते! ठाणे किं कडजुम्मे पुच्छा' है भदन्त । वृत्तसं गौतभ ! 'कडजुम्मपएसो गाढे' परिभउस संस्थान कृतयुग्म प्रदेशावगाढ बाजु છે. કેમકે-પરિમ'ડલ સસ્થાન જઘન્યથી ૨૦ વીસ પ્રદેશેાના અવગાઢવાળુ, કહ્યુ છે. ૨૦ વીસને ચારથી અપહૃત-મહાર કહાડવાથી એટલે કે-વીસમાંથી ચારને ચારવાર ઘટાડવાથી છેવટે ચાર ખચે છે. તેથી પિફ્રેમડલ સ’સ્થાનમાં કૃતયુગ્મ प्रदेशावगाढ पालु ं छे. 'नो तेभोगपएसोगाढे' वीस प्रदेशमां भवाढ ४२वावाणु પરિડલ સ ́સ્થાન ચારની સંખ્યાથી અપહૃત-અહા કહાડે ત્યારે અંતમા ૐ ત્રણ પ્રદેશ નુ ખાકી રહેવાનું થતું નથી તેથી તે વ્યેાજ નથી. એજ प्रभा] ते 'नो दावरजुम्मपएसो गाढे' द्वापर युग्भ प्रदेशावगाढ होतु नथी तथा 'नो कलिओगपएसोगाढे' या ३५ पशु नथी. 'वट्टे ण' भंते ! संठाणे किं भ० ८३