________________
६२६
भगवतीसूत्रे'
छाया - परिमण्डलं खलु भदन्त | संस्थानं कतिप्रदेशिकमिति पृच्छा ? गौतम ? परिमण्डल संस्थानं द्विविधं प्रज्ञष्ठम्, तद्यथा - घनपरिमण्डलं च प्रतरपरिमण्डलं च । तत्र खलु यत् तत् मतरपरिमण्डलं तद् जघन्येन विंशतिपदेशिकं, विंशतिपदेशविगाढं च, उत्कर्षेण अनन्तमदेशिकं तथैव । तत्र खलु यत् तत् घनपरिमण्डलं तत् जघन्येन चत्वारिंशत्मदेशिकं चत्वारिंशत्पदेशावगाढं प्रज्ञप्तम् उत्कर्षेणानन्तप्रदेशिकम संख्यातम देशावगाढं प्रज्ञप्तम् । वृत्तं खलु भदन्त | संस्थानं कतिपदेशिकं कतिप्रदेशावगाढं प्रज्ञप्तम् ? गौतम ! वृत्तं संस्थानं द्विविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा घनवृत्तं च प्रतरवृत्तं च । तत्र खलु यत्तत् प्रतरवृत्तं तवं द्विविधं प्रज्ञप्त तथा ओजप्रदेशिकं च युग्मप्रदेशिकं च । तत्र खलु यत् तत् ओजप्रदेशिकं तत् जघन्येन पञ्चमदेशिकं पञ्चमदेशावगाढम् उत्कर्षेण अनन्तप्रदेशि कम संख्येयप्रदेशावगाढम् । तत्र खलु यत् तत् युग्ममदेशिकं तत् जघन्येन द्वादशपदेशिकं द्वादशप्रदेशावगाढम् उत्कर्षेणाऽनन्तप्रदेशि कम संख्येयम देशावगाढम् । तत्र खलु यत् घनवृत्तं तत् द्विविध प्रज्ञप्तम्-तद्यथा - अजय देशिकं च युग्मपदेशिकं च । तत्रं खलु यत्तत् ओजमदेशिकं तत् जघन्येन सप्तप्रदेशिकं सप्तमदेशावगाढं प्रज्ञप्तम्, उत्कर्षेण अनन्तमदेशिकम संख्यातमदेशावगाढं प्रज्ञप्तम्, तत्र खलु यत् तत् युग्ममदे - शिकं तत् जघन्येन द्वात्रिंत्मदेशिकं द्वात्रिंशदम देशावगाढं प्रज्ञप्तम्, उत्कर्षेण अनन्तप्रदेशिकम संख्यातमदेशावगाढं प्रज्ञप्तम् । यत्रं खञ्च भदन्त ! संस्थानं कतिप्रदेशिकं कतिप्रदेशावगाढं पज्ञप्तम् ? गौतम ! त्रयस्त्रं खेल संस्थानं द्विविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा घनश्यत्र च छतव्यस्त्रं च तत्र खलु यत्तत् भवरज्यत्रं तत् द्विविधं मज्ञप्तम्, तद्यथा भोजमदेशिकं च युग्ममदेशिकं च । तत्र खलु यत् तत् ओजमदेशिकं तत् जघन्येन त्रिमदेशिकं 'त्रिदेशावगाढं प्रज्ञम् उत्कर्षेण अनन्तमदेशिकम्, असंख्येयमदेशावगाढ ं प्रज्ञप्तम् । तत्रं खलु यत् तत् युग्मपदेशिकं तंतु जघन्येन पट्ट प्रदेशिकं षट्प्रदेशावगाढं प्रज्ञप्तम् उन्नतप्रदेशिकम् असंख्पात प्रदेशावगाढं प्रज्ञप्तम् । तत्र खलु यत् तत् घनत्र्यस्रं तत् द्विविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा - ओजनदेशिकं च युग्मप्रदे शिकं च । तत्र खलु य तत् ओजप्रदेशिकं तत् जघन्येन पञ्चत्रिंशत् प्रदेशिकं पञ्चत्रिंशत् मदेशावगाढम्, उत्कर्षेण असमदेशिकं तदेव । तत्र खलु यत् तत् युग्मप्रदेशिकं तत् जघन्येन चतुःप्रदेशिकं चतुः- प्रदेशावगाढं प्रज्ञप्तम्, उत्कर्षेणाऽनन्तमदे + शिकं तदेव । चतुरस्रं खलु भदन्त ! संस्थानं कतिप्रदेशिकं पृच्छा ? गौतम ! चतुरस्रं संस्थानं द्विविधं प्रज्ञप्तम् भेदो यथैव वृत्तरय यावत् तत्र खलु यत् तत् ओजपदेशिकं तत् जवम्येन नवप्रदेशिकं नवमदेशावगाढं मशप्तम् उत्कर्षेणानन्तमदेशिक
"
4
1