________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.२ १०२ जीवाजीवद्रव्याण परिभोगनि० ५६९ भोगाय भवतीत्यर्थः, सामान्यतो जीवाजीवयोः भोक्तत्तभोग्यत्वं प्रश्नोत्तराभ्यां निरूप्य विशेषतो निरूपयितुं प्रश्नयन्नाह-'नेरइया णं' इत्यादि, 'नेरइयाणं भंते' नैरयिकाणां भदन्त ! 'अजीवदया परिभोगत्ताए इन्धमागच्छंति' अजीवद्रव्याणि परमाणुस्कन्धादीनि परिमोगत्या परिभोगायेत्यर्थः शीघ्रभागच्छन्ति परिभोगायोपस्थितानि सन्ति किमिति अथवा 'अजीवदाणे नेरहया परिभोगत्ताए इध्यमागच्छंति' अजीवद्रव्याणां नैरपिका जीवद्रव्याणि परिभोगतया परिभोगाय -- शीघ्रमागच्छन्ति किमिति प्रश्नः । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, है- गौतम, 'नेरया अजीवदव्ये परियाइयंति' नैरयिका जीवा अजीवद्रव्याणि पुद्गलादीनि पर्याददति-परिगङ्गन्ति 'अजीवदव्वे परियाइत्ता' अजीवद्रव्याणि पर्यादाय-परिगृह्य कि अजीवद्रव्य जीवद्रव्य के परिभोग के लिये होता है। इस प्रकार सामान्य रूप से जीव और अजीव में भोक्तृत्व और भोग्यत्व का प्रश्न एवं उत्तर द्वारा निरूपण करके अब सत्रकार विशेष रूप से इसी यात का निरूपण करने के लिये प्रश्न करते हैं 'नेरइयोणं भंते ! अजी. घदव्या परिभोगत्ताए हव्वमागच्छंति' हे भदन्त ! नारकियों के परिभोग में अजीव द्रव्य आते हैं ? अथवो 'अजीवव्वाण नेरच्या परिभो. गत्ताए हव्वमागच्छति' अजीव द्रव्यों द्वारा परिभोग में नारक जीव आते हैं ? अर्थात् परमाणु स्कन्ध आदि रूप जो अजीव द्रव्य हैं वे नारक जीवों के परिभोग के लिये शीघ्र उपस्थित हो जाते हैं ? अथवा ये नारक जीव अजीव द्रव्यों के परिभोग के लिये उपस्थित हो जाते हैं? उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा! नेरया अजीयव्वे परियाइयंति' नैरयिक जीव अजीव द्रव्यों के पुग्दलों को-ग्रहण करते हैं-'अजीवदवे
થી ગૌતમ ! હું એવું કહું છું કે-અજીવદ્રવ્ય છવદ્રવ્યના ઉપભોગ માટે હોય છે. આ રીતે સામાન્યપણથી જીવ અને અજીવમાં ભક્તૃત્વ-ભેગવનાર અને ભાવ-ભોગવવા લાયક નું પ્રશ્ન અને ઉત્તર દ્વારા પ્રતિપાદન કરીને હવે સૂત્રકાર વિશેષપણાથી આજ વાતનું નિરૂપણ કરવા માટે પ્રશ્ન કરતાં નીચેના सूत्रपात ४थन ४२ छ-'नेरइयाणं भंते ! अजीवव्वा परिभोगत्ताए हव्वमागच्छ ति' असा ना२ध्यान परिमागमा म०पद्रव्य भाव छ ? मथवा 'अजीवदव्वाणं नेरइया परिभोगत्तार हव्वमागच्छति' मद्रव्यो वा ना२४ वान। ઉપભેગ કરાય છે? અર્થાત્ પરમાણું આંધ વિગેરે રૂપ જે અજીવદ્રવ્ય છે. તે નારક જીવના જોગ ઉપગ માટે ઉપસ્થિત થાય છે ? અથવા આ નારક અજીવ દ્રવ્યોના ઉપગ માટે ઉપસ્થિત થાય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભ
-गोयमा ! नेरइया अजीवदवे परियाईति' 3 गीतम! नैरथि: 04 पद्र०याने-पुराने पड रे छे, 'अजीवव्वे परियाइत्ता' ५१०५ द्रव्यान भ० ७२