________________
५३८
भगवतीस्ले
देन 'असन्निपंचिदियरस अपज्जत्तगस्स उक्कोसर जोए असंखेज्जगुणे' असं - ज्ञिपञ्चेन्द्रियस्यापर्याप्तकस्योत्कृष्टो योगोऽसंख्येयगुणोऽधिको भवतीत्यस्य ग्रहणं 'भवतीति २३ | 'बैई दियस्स पज्जत्तगस्स उक्कोसए जोए असंखेज्जगुणे २४ द्वन्द्रस्य पर्याप्तस्योत्कृष्टो योगोऽसंख्येयगुणोऽधिको भवति २४ । एवं तेइ दियस विपज्जतगरप उक्कोसए जोए असंखेज्जगुणे २५, एवं त्रीन्द्रियस्यापि पर्याष्टो योगेऽख्येयगुणोऽधिको भवतीति २५ । 'चउरिदियस्स पज्जत्तगस्स उक्कोसए जोए असंखेज्जगुणे २६' एवं चनुरिन्द्रियस्य पर्यातकस्योकृष्ट योगोऽसंख्यातगुणोऽधिको भवति २६ । 'असन्निपंचिदियस्स पज्जसंगस्स उक्कोस जोए असंखेज्जगुणे २७' असंज्ञिपञ्चेन्द्रियस्य पर्याप्तकस्योत्कृष्टो योगो. संख्येयगुणोऽधिको भवति २७ । ' एवं सन्निपंचिदियस्स पज्जत्तगस्स उक्कोसए जोए असंखेज्जगुणे २८ एवं संज्ञिपञ्चेन्द्रियस्य पर्याप्तकस्योत्कृष्टो योगोऽसं ख्येयगुणोऽधिको भवतीति २८ । इह यद्यपि पर्याप्त्रीन्द्रियोत्कृष्टशरीरापेक्षया पर्यातकानां द्वीन्द्रियाणां संज्ञिमसंज्ञिनां च पञ्चेन्द्रियाणामुत्कृष्टः कायः संख्या तगुणो भवति संख्यातयोजनममाणत्वात्तस्य, तथाप्यत्र योगस्य परिस्पन्दरूपस्य विवक्षितत्वात् तस्य च परिस्पन्दस्वरूपयोगस्य क्षयोपशमविशेषसामर्थ्यात् यथोक्तसंख्यातगुणत्वं न विरुद्धयते, न ह्यस्ति नियमो यदल्पकायस्याल्प एव उत्कृष्ट योग असंख्यातगुणा अधिक होता है २८| इस प्रकार से उत्तरोतर में यह असंख्यातगुणी अधिकता जाननी चाहिये। यहां यद्यपि पर्यातक इन्द्रिय के उत्कृष्ट शरीर की अपेक्षा पर्याप्तक दो इन्द्रियों - का और संज़ी असंज्ञी पर्याप्त पञ्चेन्द्रिय जीवों का उत्कृष्ट कार्य संख्यातगुणा अधिक होता है। क्योंकि यह उनका संख्यांत योजन प्रमाण वाला होना है । परन्तु फिर भी यहाँ परिस्पन्द रूप योग की विवक्षा होने के कारण उस परिस्पन्द रूप योग में क्षयोपशम विशेष के सामर्थ्य से यथोक्त असंख्यात गुगता विरुद्ध नहीं होती है। ऐसा
પર્યાપ્તકના ઉત્કૃષ્ટ ચેાગ અસ ખ્યાતગણા વધારે હાય છે ૨૮, આ રીતે ઉત્તરશત્તરમાં આ અસ'ખ્યાતગણું અધિકપણું સમજવું જોઇએ. અહીયાં જો કે પર્યાપ્તક ત્રશુ ઇન્દ્રિયવાળાએના ઉત્કૃષ્ટ શરીર કરતાં પાઁપ્તક એ ઈન્દ્રિયવાળાઆનું અને સની અસ’જ્ઞી પ ચેન્દ્રિય જીવે નુ ઉત્કૃષ્ટ શરીર સખ્યાતગણું વધારે હાય છે કેમકે તે તેનુ સખ્યાત ચેાજન પ્રમાણવાળુ' હોય છે. તે પશુ અહીંયાં પરિસ્પ દનરૂપ (ચલાયમાન) ચેાગની વિવક્ષા હૈાવાને લીધે એ પરિક્ષ્પંદનરૂપ `ચાગમાં ક્ષાપશમ વિશેષના સામર્થ્યથી ઉપર કહ્યા પ્રમાણે અસ‘ખ્યાતગણીપણું થતું નથી, અર્થાત્ તેમાં વિરાધ આવતા નથી. એવા તા કોઈ નિયમ