________________
૪૮૪
भगवती सूत्रे
वर्षायुष्कमनुष्याणां गतं मदर्शितं तदिह ईशान देवाधिकारेषु स्थानेषु सातिरेकं गत वक्तव्यम् ईशान देवस्य जघन्यतः सातिरेकपल्योपमस्थितिकत्वात् प्राप्तव्यदेवस्थित्यनुसारेण चाख्यायुष्कमनुष्याणां स्थितिसद्भावात् तदनुसारेणैव च तेपामवगाहना भावादिति । 'सेसं तहेत्र' शेषं तथैवेति ९ । 'संखेज्जवासाउयाणं तिरिक्खजोणियाण मणुस्साग य जद्देव सोहममें उववज्जामाणाणं तदेव निरवसेसं णव विगमगा' संख्येयवर्पायुष्काणां तिर्यग्योनिकानां मनुष्याणां च यथैव सौधर्मे उत्पद्यमानानां नवगमकाः कथितास्तथैव निरवशेषं नवापि गमा भणितव्या 'नवरं जिन स्थानों में असंख्यातवर्षायुष्कसंज्ञि मनुष्यों की शरीरावगाहना एक व्यूत प्रमाण कही गई है उन स्थानों में यहां ईशान देवाधिकार में वह शरीरावगाहना कुछ अधिक एक कोश कहनी चाहिये | क्योंकि ईशानदेव की जघन्यस्थिति सातिरेक पल्घोष की प्रकट की गई है तथा प्राप्तव्य देव की स्थिति के अनुसार ही असंख्गतवर्ष की स्थितिवाले मनुष्यों के स्थिति का सद्भाव होता है । अतः इसके अनुरूप ही उनके अवगहिना का सद्भाव होता है । 'सेसं तहेव' बाकी का ओर सब द्वारों का कथन पहिले जैसा ही है ॥९॥
'संखेज्जवासाउयाणं तिरिक्ख जोशियाण मणुस्त्राण व जहेव सोहम्मे उववज्जमाणाणं तहेव निरवलेलं व विगमगा 'संख्यातवर्ष आयुवाले तिर्यञ्चों के और मनुष्यों के जो कि सौधर्म स्वर्ग में उत्पद्यमान है नौ गम कहे गये हैं । उसीप्रकार से ईशानदेव के सम्बन्ध में भी नौ गम कहना चाहिये | 'नवरं ईसाहिई संवेहं च जाणेज्जा' परन्तु ईशानदेव
આયુષ્યવાળા સંજ્ઞી મનુષ્યેાના શરીરની અવગાડુના એક ગગૃત−ગાઉની કહી છે. તે સ્થનામાં અહિં આ ઈશાન દેવના અધિકારમાં તે શરીરની વગાહના કંઇક વધારે એક આઉ કહેવી જોઇએ, કેમકે-ઈશાનદેવની જઘન્યસ્થિતિ સાતિરેક પલ્યાપમની કહી છે. પ્રાપ્ત થનાર દેવની સ્થિતિ પ્રમાણે જ અસ’ખ્યાત વની સ્થિતિવાળા મનુષ્ચાને સ્થિતિને સદ્ભાવ હાય છે. જેથી તેના मनुश्य ४ तेभने अवगाहनाने। सद्दलाव होय हे 'सेस' तहेव' खाडीतु ખીજા સઘળા દ્વારાનું કથન પહેલા પ્રમાણે જ છે તેમ સમજવુ. ૫ા
'संखेज्जवासाउयाणं तिरिक्खजोणियाण मणुस्खाण य जहेव सोहम्मे खवउजमाणाणं तत्र निरवसेसं णव विगमगा' सभ्यातवर्षनी आयुष्यवाणा तियચાના અને મનુષ્યેના કે જે સૌધમ સ્વર્ગમાં ઉત્પન્ન થવાવાળા છે. તેમના સંબંધમાં નવ ગમે કહ્યા છે, તેજ પ્રમાણેના નવ ગમેા ઈશાન દેવના સબ