Page Text
________________
मैचन्द्रिका टीका ०२४.२१ सू०१ मनुष्याणामुत्पत्तिनिरूपणम्
૩૭૩
इति । उत्तरयति - पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिका विदेशेन -' एवं ' इत्यादि ' एवं जज्वेव पंचिदियतिरिकखजोणि उद्देसर वत्तव्यया सच्चे एथ वि भाणियन्त्रा' एवं यथे पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिको देश के वक्तव्यता सैवात्रापि असुरकुमारस्य मनुष्यगत समु वयमानस्यापि मणितया वक्तव्या। केवलं पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकप्रकरणापेक्षया
यं तद्दर्शयति- 'नवरे' इत्यादिना । 'नवरं जद्दा तर्हि जहन्नगं अंतमुहूतstra वहा इदं मासत्तट्टिए' नवरं - केवलं यथा तत्र पञ्चेन्द्रियमकरणे जघन्येन अन्तर्मुहूर्त स्थिति के पूत्पद्यते' इति कथितं तथा इह मनुष्यप्रकरणे मासपृथक्त्वस्थितिकेषु मनुष्येषूत्पच्यते असुरकुमारजी :, इति वक्तव्यम् । अयमा शयः पञ्चेन्द्रियतिर्यक्रम करणे उत्पादद्वारे जघन्योऽन्तर्मुहूर्त स्थिति केषु पञ्चेन्द्रियहोता है । ' एवं जच्चेव पंचिदियतिरिक्खजोणिउद्देसए वक्तव्वया सच्चेव एत्थ विभाणियन्त्रा' इस प्रकार पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक के उद्देशक में जो वक्तव्यता कही गई है वह वक्तव्यता यहां पर भी कह ऐनी चाहिये । पर उस पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक प्रकरण की अपेक्षा जो मनुष्य गति में उत्पन्न होने वाले इस असुरकुमार के प्रकरण में विशेपता है वह 'नवरं जहा तहिं जहन्नगं अंतोमुहुत्तट्ठिएस तहा इहं मास पुहुतडिएस' इस सूत्र द्वारा प्रकट की गई है इससे यह कहा गया है कि जो असुरकुमार पञ्चेन्द्रिय तिर्यञ्चों में उत्पन्न होने के योग्य होता है वह जघन्य से अन्तर्मुहूर्त्त की स्थिति वाले पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकों में उत्पन्न होता है ऐसा कहा गया है। पर यहां ऐसा नहीं कहना चाहिये। जो असुरकुमार मनुष्यगति में उत्पन्न होने के योग्य होता है वत्तव्वया 'सच्चेव एत्थ वि भाणियव्वा' मा रीते यथेन्द्रिय तिर्यय योनिओना ઉદ્દેશામાં' જે કથન કર્યુ છે. તે થન અહિયાં પણ કહેવુ જોઇએ, પરંતુ તે પંચેન્દ્રિય તિય ચયાનિકના કથન કરતાં મનુષ્ય ગતિમાં ઉત્પન્ન થનારા આ असुरठुभारोना अथनभां २२ छे, ते 'नवर जहा तहि जहन्नेण अतो मुहुत्तપ્રગટ કરેલ છે. આ ट्ठिएसु ता इह मास पुहुत्तट्ठिइएस' या सूत्रपाठे द्वारा કથનથી એ બતાવ્યુ છે કે-જે અસુરકુમા પંચેન્દ્રિય તિય ચામાં ઉત્પન્ન થવાને ચેાગ્ય હાય છે, તે જઘન્યથી અંતર્મુહૂતની સ્થિતિવાળા પંચેન્દ્રિય તિય ચચેનિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે તેમ કહેલ છે. પરંતુ અહિયા તે પ્રમાણે કહેલ નથી. પરંતુ જે સુરકુમારા ” મનુષ્ય ગતિમાં ઉત્પન્ન થવાને ચાગ્ય હાય છે. તે અસુરકુમાર જધન્યથી માસપૃથફૂત્રની સ્થિતિવાળા મનુષ્યેામાં
P
A
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |