________________
भगवती सूत्रे
३६२
र्न वक्तव्या सूत्रवाक्यस्य तथारूपत्वादिति भावः । ' सेसं तं चेत्र' शेषं तदेव कथितातिरिक्तं सर्वमपि वदेव पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकमकरण कथितमेव ज्ञातव्य'मिति कियत्पर्यन्तमित्याह - 'जाव' इत्यादि, 'जाव' यानद पुढवीकाइए णं भंते' पृथिवीकायिकः खलु भवन्त ! 'जे भविए मणुस्सेट उज्जित से णं भंते ! - केवइयकाल डिइएस उववज्जेज्जा' यो भव्यो मनुष्ये पृत्पत्तुं स खलु भदन्त ! 'कियत्कालस्थितिकेषु मनुष्येवृत्ययेनेति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयवा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम! 'जद्दन्नेनं अंतोमुहतहिए' जघन्ये नान्तर्मुह स्थिति केषु - मनुष्ये प्रपद्येन तथा - ' उक्कोले पुन्त्रकोडी आउएस अज्जेज्जा' उत्कर्षेण नहीं होते हैं। क्योंकि इन तेज और वायुकाय एकेन्द्रियों से ओवे की मनुष्यों में उत्पत्ति नहीं होती है ऐसा सूत्रका कथन है । 'सेसं तं 'वेद' बाकी का और सब कथन पञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिक प्रकरण में - जैसा कहा गया है वैसा ही यहां पर भी जानना चाहिये । यावत् 'पुढबीकाइए णं भंते! जे भविए मणुस्सेषु उववज्जित्तर से णं भंते ! केवइयकालडिहएस जववज्जेज्जा' हे दन्त । जो पृथिवीकाविक मनुष्यों _ में उत्पन्न होने के योग्य है वह कितने काल की स्थिति वाले मनुष्यों में उत्पन्न होता है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा' हे ! वह 'अंतोहिए' जघन्य से अन्तर्मुहूर्त्त की स्थिति वाले मनुष्यों में उत्पन्न होना है और 'उकोसेणं' उत्कृष्ट से 'पुव्यकोडी आरएस उबदज्जेज्जा' एक पूर्वकोटि की आयुवाले मनुष्यों में उत्पन्न होता है ।
=
કાયિક એકેન્દ્રિયામાંથી આવીને જીવ મનુષ્ય પણાથી ઉત્પન્ન થતા નથી. “કેમકે આ એકેન્દ્રિયવાળા એમાંથી મનુષ્યની ઉત્પત્તિ થતી નથી. આ પ્રમાણે સૂત્રકારની આજ્ઞા છે.
'सेसं तं 'देव' माडीनुं जी मधु उथन यथेन्द्रियतियथ योनिम्ना પ્રકરણમાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે એજ પ્રમાણે અહિયાં પણ સમજવું.
यावत् ' पुढवीकाइए णं भंते ! जे भविए मणुस्से पु उववज्जित्तर से णं भवे !
ム
केवइयका लट्ठिएस उववज्जेज्जा' हे भगवन् ? पृथ्वी अयि छव मनुष्याभां
ઉત્પન્ન થવાને ચાગ્ય છે, તે કેટલા કાળની સ્થિતિવાળા મનુષ્યેામાં ઉત્પન્ન થવાને
ચેાગ્ય છે, અર્થાત્ તે કેટલા કાળની સ્થિતિવાળા મનુષ્યોમાં ઉત્પન્ન થાય છે?
7
प्रश्न उत्तरमा प्रभु आहे - 'गोयमा ! हे गौतम! ते 'जहन्नेणं
तोमुत्तट्ठिइएस' धन्यथी मेड अंतर्मुहूर्त'नी स्थितिवाला मनुष्याभां उत्थन्न थाय छे, भने ‘उक्कोसेणं' दृष्टथी 'पु०त्रको डीआरएस उववज्जेज्जा' એક પૂર્વકાટિની આયુષ્યવાળા મનુષ્યામા ઉત્પન્ન થાય છે,