________________
. भगवतीसंत्रे "उत्कर्षेण द्वाविंशतिवर्षसहस्रस्थितिकेषु पृथिवीकायिकेषु पृथिवीकायिको जीवः 'पृथिवीकायिकतया उत्पधेत इत्युत्तरम् १, 'ते णं भंते ! जीवा एगसमएणं पुच्छा' ते खलु भदन्त ! जीवा एकसमयेनेति पृच्छा हे भदन्त ! ते पृथिवीकायिका जीवा पृथिवीकायिकेषु एक समये कियन्तः-कियत्संख्यका उत्पद्यन्ते एवं रूपेण प्रश्न: करणीयः। भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'अणुसमय' अनुसमयम्-भतिसमयम् 'अविरहिया' अविरहिवा:-विच्छेदरहिताः, जलप्रवाहचत् निरन्तराः 'असंखेज्जा उववज्जति' असंख्येया उत्पधन्ते प्रतिसमयम् अविच्छिंन्नरूपेण असंख्याताः समुत्पन्ना भवन्तीत्यर्थः २ । ते 'छेक्ट्टसंघयणी' सेवात सहननवन्तो भवन्तीति ३ । 'सरीरोगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जहभाग' तेषां पृथिवीकायिकजीवानां शरीरावगाहना जघन्यतोऽङ्गुलस्य असंख्येय.
भागप्रमाणा भवति 'उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेज्जइभार्ग' उस्कर्षेणापि अंगुल. यिक जीव जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त की स्थितिवाले पृथिवीकायिकों 'में उत्पन्न होता है और उत्कृष्ट से २२ हजार वर्ष की स्थितिवाले पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होता हैं-अब गौतम पुनःप्रभु से ऐसा पूछते हैं-'ते णं भंते ! जीवा एगसमएणं पुच्छा' हे भदन्त । वे पृथिवीकायिकजीव पृथिवीकायिकों में एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं। इसके उत्तर में प्रभु गौतम से कहते हैं-हे गौतम! वे पृथिवीकायिक जीव प्रत्येक समय में विच्छेदरहित जल प्रवाह के जैसा निरन्तर-अविच्छि- न्नरूप से-असंख्यात उत्पन्न होते रहते हैं ।
_ये सेवा संहनन वाले होते हैं ३ 'सरीरोगाहणा जहन्नेणं अंगु. • लस्स असंखेज्जहभागं उक्कोसेण वि अंगुलस्स असंखेजहभाग' इनकी शरीरावगाहना जघन्य से अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण और પૃથ્વીકાયિક જીવ જેઘાથી એક અંતર્મુહૂર્તની સ્થિતિવાળા પૃથ્વીકાચિકેમાં - ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી ૨૨ બાવીસ હજાર વર્ષની સાગરોપમથી સ્થિતિવાળા પૃથ્વીકાયિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. ફરીથી ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું पूछे छे है-ते णं भंते जीवा एगसमएणं पुच्छा' 8 सपन् ते पृथ्वीय જીવ પૃવીકાયિકામાં એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમ ! તે પૃથ્વીકાયિક જીવ પ્રત્યેક સમયમાં વિદ વગરના પાણીના વહેણની માફક નિરન્તર-અવિચ્છિન્ન રૂપથી અસં
ખ્યાતપણે ઉત્પન્ન થતા રહે છે. ૨ તેઓ સેવાd સંહનન વાળા હોય છે. ૩ 'सरीरोगाहणा जहन्नेणं अंगुलस्स असंखेज्जइभाग उक्कासेणं वि अंगुलस्स असंखेज्जइभाग' तभाना शरीरनी अवगाहना धन्यथी मांगना मसध्या