________________
५७४.
भगवतीसत्रे स्वयं जघन्यस्थितिमान् भवेत् अथ च उत्पद्यते अमुरकुमारेषु तदा 'जहन्नण दसवाससहस्सटिइएमु जघन्येन दशवर्ष महस्रस्थितिकेपु असुरकुमारेषु तथा 'उको सेणं सातिरेगपुषकोडी आउएस उववज्जेन्जा' उत्कर्षेग सातिरेकपूर्वकोट्यायुष्केषु अमुर. कुपारपूस्पधते यो जघन्य कालस्थितिकः सातिरेकपूर्वकोटयायुः स च पक्षिप्रभृतिकः प्रक्राना, 'उक्कोसेणं सातिरेकपुषकोडी आउएति' उत्कर्षण असंख्यातवर्षायुकानां पक्ष्यादीनां सातिरेकपूर्वकोटिरायुः ते च, , स्वायुमाशं देवायुः कुर्वन्ति न तु ततोधिकऽमिति कृत्वा सातिरेकेत्यादिकथितमिति भावः। ते णं भते! जीया' ते खलु भदन्त ! जीवा: इत्यादिप्रश्नोत्तररूपम् 'अवसेसं तं चेव जाव भवादेसो ति' अवशेषं तदेव यावत् भवादेश इति-भादेशपर्यन्तमिति, तथाहि-एकसमयेन कियन्त उत्पधन्ने इत्यस्य निक जीव जघन्य काल की स्थिति को लेकर उत्पन्न हुआ हो और असुर कुमारों में उत्पन्न होने के योग्य हो तो वह जघन्य से दश हजार वर्ष की स्थितिवाले असु कुमारों में तथा उत्कृष्ट से सातिरेक पूर्वकोटि आयबाले असुरकुमारों में उत्पन्न होता है, जो जघन्य काल की स्थिति वाला है और मातिरेक पूर्वकोटि आयुवाले असुरकुमारों में उत्पन्न होता है ऐसा वह तिर्यग्जीव पक्षी आदि रूप से यहां प्रकान्त हुआ है, क्यों कि असंख्यात वर्ष की आयुवाले पक्षी आदिकोंकी आयु सातिरेक पूर्वकोटि रूप होती है, और वे अपनी आयु के बराबर ही देवायुका बन्धकरते हैं उससे अधिक देवायुका बंध नहीं करते हैं इसलिये यहाँ 'मातिरेग' इत्यादि कहा है, अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'ते णं भंते ! जीवा अवसेसं तं चेव जाच भवादेसोत्ति' हे भदन्त ! ऐसे वे जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? इमके उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे
નિવાળે જીવ જઘન્યકાળની સ્થિતિથી ઉત્પન્ન થયો હોય અને અસુકુમારમાં ઉત્પન્ન થવાને ચગ્ય હોય તે તે જઘન્ય ૧૦ દસ હજારવર્ષની સ્થિતિવાળા અસુરક્રમામાં તથા ઉત્કૃષ્ટથી સાતિરેક–પૂર્વકેટિ આયુષ્યવાળા અસુરકમાંરોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. જે જઘન્ય કાળની સ્થિતિવાળો છે અને સ તિરેક પૂર્વકેટિ આયુષ્યવાહા અસુરકુમારેમાં ઉત્પન્ન થાય છે, એ તે તિર્યંચ જીવ પક્ષી વિગેરેના રૂપથી ત્યાં કહેવામાં આવેલ છે, કેમકે અસંખ્ય ત વર્ષની આયુષ્યવાળા પક્ષી વિગેરેનું આયુષ્ય સાતિરેક પૂર્વકેટનું હોય છે. અને તેઓ પિતાના આયુષ્યની ખબર જ દેવાયુને બંધ કરે છે.
वे गौतमस्वामी प्रभुने से पूछे छे -'ते ण भते ! जीवा अवसेसं तं घेष जाव भवादेसो त्ति' 3 सपन मेवा त मे समयमा मा पन्न