Page Text
________________
भगवतीसरे हे भदन्त ! जीवाः किं सोपक्रमायुपो निरुपक्रमायुषो वेति प्रश्नः । भगवानाह. 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जीवा सोवकमाउया वि निरुवकमाउया वि' जीवाः सोपक्रमायुषोऽपि निरुपनमायुवोऽपि सामान्यजीवा उभयमकारा अपि भवन्तीत्युत्तरम् । सामान्यजीवे सोपक्रमनिरुपक्रमत्वं दर्शयित्वा जीवविशेष तं दर्शयितुमाह-नेरइया णं' इत्यादि । 'नेरइया णं पुच्छा' नैरयिकाः खलु पृच्छा हे भदन्त ! नैरयिकाः किं सोपक्रमायुषो भवन्ति निरुपक्रमायुपो वा भवन्तीति मश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा !' हे गौतम ! 'नेरइया नो सोवबारा कमती होकर समाप्त नहीं होती है। इनसे भिन्न और जिनने संसारी जीव हैं वे सोपक्रम और निरुपक्रम दोनों प्रकारकी आयुवाले होते हैं। ___ इस प्रकार से गौतम ने जो यह प्रश्न किया है कि जीव सोपक्रम आयुवाले होते हैं या निरुपक्रम आयुबाले होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु ने ऐसा कहा है-'गोयमा ! जीवो सोचकमाउया वि०' इत्यादि हे गौतम ! जीव दो प्रकार के आयुवाले होते हैं-सोपक्रम आयुवाले भी होते हैं और निरुपक्रम आयुवाले भी होते हैं । इस प्रकार से सामान्य जीव में 'सोपक्रम आयुष्कता और निरुपक्रमायुष्कता का कथन करके अब जीव विशेष की अपेक्षा लेकर यह कथन किया जाता है-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'नेरइयाण पुच्छा' हे भदन्त नरयिक जीव सोपक्रम , आयुवाले होते हैं या निरुपक्रम आयुवाले होते हैं ? उत्तर में प्रभु ने कहा
એટલું આયુષ્ય પુરૂ થઈને સમાપ્ત થાય છે કેઈપણ નિમિત્તથી ઓછુ થઈને સમાપ્ત થતું નથી. આ સિવાયના બીજા જેટલા સંસારી જ હોય છે, તેઓ સોપક્રમ અને નિરૂપકમ એ બન્ને પ્રકારની આયુવાળા હોય છે.
આ પ્રમાણે ગૌતમસ્વામીએ જે આ પ્રશ્ન કર્યો છે કે જીવ સપક્રમ , આયુવાળા હોય છે? કે નિરૂપકમ આસુવાળા હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં प्रभु ४९ छ -'गोयमा! जीवा सोवक्कमाउया वि०' त्यादि मौतम ! જીવપક્રમ આયુવાળા પણ હોય છે અને નિરૂપક્રમે આયુવાળા પણ હૈયા ' છે. આ રીતના બે આયુવાળા જીવ હોય છે.
આ રીતે સામાન્ય જીવમાં “સેપક્રમ આયુષ્યપણું અને નિરૂપક્રમ આયુષ્યપણાનું કથન કરીને હવે જીવ વિશેષની અપેક્ષાથી આ કથન કરવામાં आवे छे. भामा गीतभवामी प्रभुने मे धूछयु छ -'रइया णं पुच्छा' હે ભગવન નિરયિક જીવ સેપક્રમ આચુવાળા હોય છે કે નિરૂપમ આયુવાળા હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમી નાઈકીય
| SR No. | 009324 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 14 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 683 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 42 MB |