________________
१७६
भगवती सूत्रे
देश उष्णो देशः स्निग्धो देशा रूक्षा इति द्वितीयः २ । सर्वः कर्कशो देशी गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देश उष्णो देशाः स्निग्धा देशो रूक्ष इति तृतीयो भङ्गः ३, सर्व कर्कशो देशी गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशा रूक्षा इति चतुर्थः ४ | 'सच्चे कक्खडे दे से गरुए देसे लहुए देसा सीया देसा उसिणा देसे निद्धे देसे लक्खे४' सर्वः कर्कशो देशी गुरुको देशो गुरुकः, देशो लघुकः, देशाः शीनाः, देश उष्णः, देशः स्निग्धः देशाः रूक्षाः २' यह इसका द्वितीय भंग है इसके अनुसार सर्वांश में चह कर्कश, एकदेश में गुरु, एकदेश में लघु, अनेक देशों में शीत, एक देश में उष्ण, एकदेश में स्निग्ध और अनेक देशों में रुक्ष स्पर्शवाला हो सकता है २ इसका तृतीय भङ्ग इस प्रकार से है - 'सर्वः 'कर्कशः, देशो गुरुकः, देशः लघुरुः, देशाः शीताः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धाः देशी रूक्षः ३' इसके वह सर्वांश में कर्कश, एकदेश में गुरु, एकदेश में लघु, अनेक देशों में शीत, एकदेश में उष्ण, अनेक देशों में स्निग्ध और एकदेश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है, इसका चतुर्थ भंग इस प्रकार से है- 'सर्वः कर्कशः, देशी गुरुकः, देशो लघुरुः, देशाः शीताः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धाः, देशाः रूक्षा.' इसके अनुसार वह सर्वांश में कर्कश, एकदेश में गुरु, एकदेश में लघु, अनेक देशों में शीत, एकदेश में उष्ण, अनेक देशों में स्निग्ध और अनेक देशों में रूक्ष हो सकता है : 'सव्वे कक्खडे देसे गरुए, देखे लहुए देसा
वाणा होय छे. १ अथवा ते 'सर्वः कर्कशः देशो गुरुकः देशो लघुकः देशाः शीताः देश उष्णः देशः स्निग्धः देशाः रूक्षाः २' ते पोताना सर्वांशथी अश એકદેશમાં ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશેામાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ ४ देशमां स्निग्ध भने भने देशोभां इस स्पर्शवाणी होय छे. २ 'सर्वः कर्कशः देशो गुरुकः देशः लघुकः देशाः शीतः देश उष्गः देशाः स्निग्धाः देशो દારૂ' તે પેાતાના સર્વાશથી કર્કશ એક દેશમાં ગુરૂ એક દેશમાં લઘુ અનેક દેશામાં શીત, એક દેશમાં ઉષ્ણુ, અનેક દેશામાં સ્નિગ્ધ અને એક દેશમાં રૂક્ષ સ્પશવાળા હાય છે. આ રીતે આ ત્રીજો ભાગ છે. અથવા તે 'सर्वः कर्कशः देशी गुरुकः देशो लघुकः, देशाः शीताः देश उष्णः देशाः स्निग्धाः देशाः रुक्षाः ४' ते पोताना सर्वाशथी अशोद्देशभां ગુરૂ એકદેશમાં લઘુ અનેક દેશામાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશામાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ પશવાળા હાય છે. આ રીતે આ ચેથા ભંગ છે. ૪ मथवा ते 'सव्वे कक्खडे देसे गरुए देसे लहुए देखा सीया देखा उक्षिणा देखे