________________
प्रमेयचन्द्रिकाका २०१९ उ०८ सू०१ जीवनिवृत्तिनिरूपणम्
४४७ कान्तानाम् ॥११॥ ततः संस्थाननित्तिा , सा च पविधा समचतुरसादारस्य यावदुहुण्डान्ता यावद्वैमानिकान्तानाम् ।१२। ततः संज्ञानिवृत्तिः सा आहारादिभेदाचतुर्धा यावद्वैमानिकान्तानाम् ।१३। ततो लेश्यानिवृत्तिः सापि षइविधा यावद्वैमानिकान्तानाम् ।१४। ततो दृष्टिनिवृत्तिः सा च सम्यग्दृष्टयादिभेदात् त्रिधा याववैमानिकान्तानाम् ।१५। ततो ज्ञाननिवृत्तिः सा मतिज्ञानादिभेदात् पश्चप्रकारा एकेन्द्रियवर्जितयावद्वैमानिकान्तानाम् ।१६। ततः अज्ञाननित्तिः, सा च मत्य ज्ञान, श्रुताज्ञान विभङ्गज्ञानभेदात् त्रिप्रकारा, यस्य यद्ज्ञानं तद् वैमानिकपर्यन्तानां भवति ।१७। ततो योगनिवृत्तिः सा मनोवाकायभेदात् त्रिविधा, इयमपि यावद्वेतक संस्थान निवृत्ति ६ प्रकार की होती है और यह समस्त संसारी जीवों को होती है १२, आहार आदि के भेद से संज्ञानिवृत्ति, ४ प्रकार की होती है और यह समस्त संसारी जीवों को होती है १३, कृष्णलेश्या आदि के भेद से लेश्यानिवृत्ति ६ प्रकार की होती है और यह भी नारक से लेकर वैमानिक तक के जीवों को होती है १४, सम्यग्दृष्टि आदि के भेद से दृष्टिनिवृत्ति ३ प्रकार की है और यह भी वैमानिकान्त जीवों के होती है १५, मतिज्ञान आदि के भेद के ज्ञाननिवृत्ति ५ प्रकार की है और यह भी एकेन्द्रिय को छोड़कर वैमानिकान्त जीवों को होती १६, मति अज्ञान, श्रुतअज्ञान और विभंगज्ञान के भेद से अज्ञान निवृत्ति ३ प्रकार की कही गई है और यह जिस जीव को जो अज्ञान होता है उस जीव को होती है १७, मनोयोग, वचनयोग और काययोग के भेद से योगनिवृत्ति तीन प्रकार की होती है और यह भी છે સમચતુરસ સંસ્થાનથી લઈને હુંક સસ્થાન સુધીની સંસ્થાન નિર્વત્તિ છ પ્રકારની હોય છે. અને તે બધા જ સંસારી જીને હોય છે ૧૨ આહાર સંજ્ઞા વિગેરેના ભેદથી સંજ્ઞા નિવૃત્તિ ચાર પ્રકારની હોય છે. અને તે બધા જ સંસારી જીવોને હોય છે.૧૩, કૃષ્ણલેશ્યા વિગેરેના ભેદથી લેસ્યા નિવૃત્તિ છે પ્રકારની હેય છે અને તે પણ નારકથી લઈને વૈમાનિક સુધીના છાને હોય છે.૧૪, સમ્યગૃષ્ટિ વિગેરે ભેદથી દૃષ્ટિ નિવૃત્તિ ત્રણ પ્રકારની છે અને તે પણ વૈમાનિક સુધીના ને હોય છે ૧૫, મતિજ્ઞાન વિગેરેના ભેદથી જ્ઞાનનિવૃત્તિ પાંચ પ્રકારની છે, અને તે પણ એકેન્દ્રિયેને છેડીને વૈમાનિક સુધીના જીવોને હોય છે.૧૬, મતિ અજ્ઞાન શ્રત અજ્ઞાન અને વિસંગજ્ઞાનના ભેદથી અજ્ઞાનનિર્વત્તિ ત્રણ પ્રકારની કહી છે. અને તે જે જીવને જે અજ્ઞાન હોય છે તે જીવને તે નિવૃત્તિ કહી છે-૧૭, મ ગ, વચનગ અને