Page Text
________________
प्रमैययन्निका टीका श०१७ उ०२ सू०२ जीवानां वालपण्डितत्वादिनिरूपणम् ३८६ पयामि यावत् भाषे प्रज्ञापयामि इत्यनयोः संग्रहः किं प्ररूपयामि तत्राह-एवं खलु' इत्यादि । 'एवं खनु समगा पंडिया' एवं खलु श्रमणाः पण्डिताः 'समणो पासगा वालपंडिया' श्रमणोपासकाः बालपण्डिताः 'जस्म ए पाणाए वि दंडे निक्खित्ते' यस्य खलु एकपाणेऽपि दण्डो निक्षिप्त:-प्रत्याख्यातः 'सेणं नो एगंववाले त्ति वत्त सिपा' स खलु नो एकान्तयाज इति वक्तव्य स्यात् । ननु प्रश्नोत्तरयोः समानतेव पति न हि वैलक्षण्यं किमपि लक्ष्यते इति चेत् कृते विचारे वैलक्षण्यं भात्येत्र तथाहि-श्रमणाः पण्डिताः सर्वविरतिचारित्रवन्तो भवन्ति तथा श्रमणोपासकाः बालपण्डिताः देशविरताः सन्ति इति सर्वज्ञसम. तस्य पक्षद्वयस्य अनुवादं कृत्वा तयोः पक्षयोद्वितीयं परं वालपण्डितरूपं दूपयन्ति करता हूं, यहां यावत् शब्द से "माणे प्रज्ञापयामि इन क्रियापदां का ग्रहण हुआ है । 'लमणा पंडिया, समणोबासगा बालपंडिया, जस्स णं एगपाणाए वि दंडे निक्खिते से णं एगंतशले सि क्त्तव्यं लिया' श्रमण पण्डित हैं, श्रमणजनों के उपासक-श्रावक-वालपंडित है । तथा जिसने एक प्राण के विषय में भी दण्ड प्रत्याख्यात कर दिया है वह एकान्त चाल है ऐसा नहीं कहा जा सकता है यहां ऐसी शंका नहीं करनी चाहिये कि प्रश्न और उत्तर में समानता ही है कुछ फर्क नहीं है। क्योंकि विचार करने पर फर्क मालूम होता ही है-तथापि-अमण पण्डित है-सर्व विरतिचारित्रवान् है । श्रमणोपासक बालपण्डित हैं-देश विरत हैं। ये सर्वज्ञ संमत दो पक्ष है इसका अनुवाद करके इन पक्षों में से द्वितीय पक्ष जो बालपण्डित रूप हैं उसे दूषित करने के अभिप्राय से वे ४३. छ. मलियां यावत् २०४थी 'भापे प्रज्ञापयामि' मा जियापही यह थया छ. ४ान हेतु मे छे मा प्रमाणे प्रज्ञापना ४३ "समणा पंडिया समणोवासगा बालपडिया जस्स णं एगपाणाए वि दंडे निविखत्ते ते णं नो एगंतबालेत्ति वत्तव्वं सिया" श्रम त छ. श्रभशनाना पास -શ્રાવક–બાલપંડિત છે. તથા જેણે એક પ્રાર્થના વિષયમાં પણ દહન પ્રત્યાખ્યાન કર્યું છે તે એકાન્તબાળ છે, એમ કહી શકાતું નથી. અહિં એવી શંકા ન કરવી કે પ્રશ્ન અને ઉત્તર સરખે જ છે. કંઈ પણ ફરક નથી. તેમ સમજવું નહિ, કેમ કે વિચાર કરતાં તેને ફેર સ્પષ્ટ જણાઈ આવે છે. છતાં પણ શ્રમણ પંડિત છે –સર્વ વિરતિ ચારિત્રવાનું છે. અને શ્રમપાસક બાલપંડિત છે, એટલે કે દેશવિરત છે એ સર્વજ્ઞ સંમત આ બે પક્ષે છે આ બે પક્ષમાંથી બીજે જે બાલપંડિત રૂપ પક્ષ છે. તેને દેષિત
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |