________________
भगवतीस्त्र मूलम्-अहिंगरणि जरा कम्म, जावइयं गंगदत्त सुमिणे य।
उवओग लोग बलिओहि दीव उदही दिसा थाणिया॥१॥ छाया-अधिकरिणी जराकर्म यावतिकं गङ्गदत्तः स्वप्नश्च । ___ उपयोगः लोका बलिः अवधिः द्वीपः उदधिदिशास्तनिताः ॥ १ ॥
टीका-'अहिगरणि' अधिकरिणी अधिक्रियते संस्थाप्यते लोहादिकं कुट्टनायें यस्यां सा अधिकरिणी, लोहकाराणामुपकरणविशेषः, 'एरण' इति हिन्दी भाषा प्रसिद्धः अधिकरणीमभृतिपदार्थविशेषितार्थविषयकउद्देशकोपि अधिकरणीति नामतः कथ्यते सचान प्रथम उद्देशकः १ । 'जरा जरा वार्द्धक्यम् जराधर्थविषयत्वात् जरेति द्वितीयोद्देशकः २ । 'कम्मे कर्म-कर्मप्रभृतिकार्थविषयत्वाद कर्मनामकस्तृतीय उद्देशकः ३ । 'जावइय' यावतिकम् 'नादतियं' इत्येतदादि, टीकार्थ--कूटने के लिये लोहादिक पदार्थ जिसके ऊपर रखे जाते हैं उसका नाम अधिक्रियते संस्थाप्यते लोहादिकं कुट्टनार्थ यस्यां सा . अधिकरिणी । इस व्युत्पत्ति के अनुसार अधिकरिणी एरण-है लुहार इस पर रखकर लोहादिको पीटा करते हैं। हिन्दी भाषा में इसे एरण कहा गया है । प्रथम उद्देशक में सर्वप्रथम इसी अधिकरिणी आदि को 'लेकर गौतमने प्रभु से प्रश्न किया है-अतः इस संबन्ध से इस प्रथम 'उद्देशक का नाम भी अधिकरिणी ऐसा कह दिया गया है। जरा नाम वार्द्धक्य अवस्था का है। इस वाईक्यादिअवस्थारूप विषयवाला होने से द्वितीय उद्देशक का नाम जरा ऐसा हुआ है। कर्म आदिरूप अर्थविषयक होने से कर्म इस नामका तीसरा उद्देशक है । सर्व प्रथम
ટીકાઈ–ટપવા માટે લેખંડ આદિ પદાર્થ જેના ઉપર રાખવામાં भाव छ. तेनु नाम “अधिक्रियते संस्थाप्यते लोहादिकं कुट्टनार्थ यस्सां साअधिकरणी" मा व्युत्पत्ति भनुसार अधि४२५-२६ छ. दुहार तना ५२
ખંડ આદિ રાખીને ટીપે છે. તેને એરણું કહે છે પહેલા ઉદ્દેશામાં સૌથી પહેલા આ અધિકરણ ક્રિયા આદિને ઉદ્દેશીને ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને પ્રશ્ન કર્યો છે. જેના સંબંધથી આ પહેલા ઉ શાનું નામ–અધિકરણ–એ પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે.
જરા નામ વૃદ્ધાવસ્થા (ઘટપણુ)નું છે. આ વૃદ્ધાવસ્થા રૂપ એ વિષયવાળું હવાથી બીજા ઉદ્દેશાનું નામ–જરા–એ પ્રમાણે રાખવામાં આવ્યું છે. કર્મ આદિ રૂપ અર્થના વિષયવાળું હોવાથી ત્રીજા-ઉદેશાનું નામ-કર્મ
