________________
८६
भगवती सूत्रे
अथ पोडशशतके तृतीयोदेशका प्रारम्यते
द्वितीयोदेशकस्यान्ते कर्मणां चेन कृतत्वं बोधितमिति कर्मणोऽधिकारात् तृतीयोदेशकेपि कर्मविषयो एव विचारः करिष्यते, भनेनैककार्यकारित्वरूपसंग स्थाख्यसंबन्धेनायातस्य तृतीयोदेशकस्येदमादिमं सूत्रम् - 'रायगिदे' इत्यादि । मूलम् - रायगिहे जाव एवं व्यासी- कड् णं भंते कम्मपयडीओ पण्णत्ताओ गोयमा ! अटूकम्मपयडीओ पण्णत्ताओ, तं जहा - नाणावरणिज्जं जाव अंतराइयं, जीवाणं भंते! कइSureshओ पण्णत्ताओ गोयमा ! अट्टकम्मपयडीओ पण्णताओ तं जहा - णाणावरणिज्जं जाव अंतराइयं एवं नेरइयाणं जाव वैमाणियाणं, जीवे णं भंते! णाणावरणिज्जं कम्मं वेइमाणे कइकम्मपगडीओ वेएइ, गोयमा ! अटुकम्मपयडीओ एवं जहा पन्नवणार वेयवेय उद्देसओ सो चेव निरवसेसो भाणियव्वो, वेयबंधो वि तहेव, बंधत्रेयो वि तहेव, बंधबंधो वि तहेव भाणियन्वो जाव वेमाणियाणं ॥ सू० १॥
छाया - रायगृहे यावत् एवमवादीत्, कति खलु भदन्त कर्मप्रकृतयः प्रज्ञप्ताः गौतम ! अष्टकर्म प्रकृतयः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-ज्ञानावरणीयं यावत् अंतरायिकम्, जीवानां भदन्छ ! कति कर्मप्रकृतयः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! अष्टकर्मप्रकृतयः प्रज्ञताः, तद्यथा - ज्ञानावरणीयं यावत् अन्तरायिकम् । एवं नैरयिकाणां यावद्वैमानिकानाम् । जीवः खलु मदन्त । ज्ञानावरणीयं कर्म वेदयन् कतिकर्मप्रकृतीर्वेदयति, गौतम ! अष्टकर्म प्रकृतीः एवं यथा प्रज्ञापनायां वेद वेद उद्देशकः स एव निरवशेषो भणितव्यः वेदवन्धोपि तथैव बंधवेदोपि तथैव, बंधबंधोपि तथैव भणितव्यो यावत् वैमानिकानाम् ।। सू० १ ।
तीसरे उद्देशे का प्रारंभ
द्वितीय उद्देश में कर्म चैन्ध (आत्मा) कुन होते हैं ऐसा समझाया गया है । अतः कर्म का अधिकार होने से से तृतीय उद्देश में भी ત્રીજા ઉદ્દેશાના પ્રાર’ભ—
ખીજા ઉદ્દેશામાં કમ ચૈતન્ય (આત્માએ) કરેલા હેાય છે એવું સમજાવવામાં માવ્યું છે, જેથી ક્રમ'ના અધિકાર હાવાથી આ ત્રીજા ઉદ્દેશામાં પણુ આ
--
