________________
६२४
भगवती सूत्रे यस्य च लोकाकाशप्रदेशस्य अग्रतोऽवस्तादुपरि च धर्मास्तिकाय प्रदेशाः सन्ति निर्मास्तिकायदेशैः स्पृष्टः । यस्त्वेवम् - लोकान्ते कोणगत आकाशप्रदेशसावेकेन धर्मास्तिकायपदेशेन, तदवगाढेन, अन्येन च उपरिवर्तन, अधोनावा, द्वाभ्यां च दिग्यावस्थिताभ्याम् स्पृष्टः इत्येवं चतुर्भिः यथाधस्तात् उपरि च, एवं दिग्द्वये च तत्रैव नर्तमानेन च धर्मास्तिकायमदेशेन स्पृष्टः स पञ्चभिः स्ववस्तादुपरि च तथा दिक्प्रये, तत्रैव च वर्तमानेन धर्मास्तिकायपदेद्वारा अलोकाकाश के अग्रभाग में वर्तमान ऐसा लोकाकाश का एक प्रदेश स्पृष्ट होता है । तब इसका अभिप्राय ऐसा है कि वक्रगत आकाश प्रदेश धर्मास्तिकाय के दो प्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है । तथा जिस लोकाकाशप्रदेश के आगे, नीचे, ऊपर धर्मास्तिकाय के प्रदेश हैं वह लोकाकाशप्रदेश तीन धर्मास्तिकाय प्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है। तथा -लोकान्त में कोने में रहा हुआ जो आकाशप्रदेश है वह वहां पर रहे हुए एक धर्मास्तिकाय प्रदेश द्वारा तथा दो दिशाओं में से ऊपर नीचे की दो दिशाओं में रहे हुए दो प्रदेशों में से किसी एकप्रदेश द्वारा एवं दो दिशाओं में रहे हुए आसपास की दो दिशाओं में रहे हुए दो प्रदेश-धर्मास्तिकाय के दो प्रदेशों द्वारा स्पृष्ट होता है - इस प्रकार धर्मास्तिकाय के चार प्रदेशों द्वारा वह आकाशास्तिकाय का एक प्रदेश स्पृष्ट होता । तथा जो आकाश का प्रदेश ऊपर नीचे के दो प्रदेशों द्वारा-धर्मास्तिकाय के दो प्रदेशों द्वारा, तथा आसपास की दो दिशाओं में रहे हुए दो धर्मास्तिकाय प्रदेशों द्वारा, तथा, उसी आकाश प्रदेश पर रहे हुए एक धर्मास्तिकायप्रदेश द्वारा स्पृष्ट होता है वह धर्मास्तिથાય છે. વક્રગત આકાશપ્રદેશ ધર્માસ્તિકાયના એ પ્રદેશા દ્વારા પૃષ્ટ થાય છે. તથા જે લેાકાકાશ પ્રદેશની આગળ, નીચે અને ઉપર ધર્માસ્તિકાયપ્રદેશ છે, તે લેાકાકાશપ્રદેશ ત્રણ ધર્માસ્તિકાયપ્રદેશ વડે પૃષ્ટ થાય છે. તથા લાકાતમાં ખૂણામાં રહેલા જે આકાશપ્રદેશ છે તે ત્યાં રહેલા એક ધર્માસ્તિકાચપ્રદેશ વડે, તથા ઉપર અને નીચેની બે દિશાઓમાં રહેલા એ પ્રદેશેામાંના કાઈ એક પ્રદેશ દ્વારા, તથા આસપાસની બે દિશાઓમાં રહેલા ધર્માસ્તિકાયના એ પ્રદેશે! વડે સ્પષ્ટ થાય છે. આ રીતે ધર્માસ્તિકાયના ચાર પ્રદેશે વધુ તે આકાશાસ્તિકાયના એક પ્રદેશ પૃષ્ટ થાય છે. જે આકાશના પ્રદેશ ઉપર નીચેના ધર્માસ્તિકાયના એ પ્રદેશેા દ્વારા, આસપાસની એ દ્વિશાઆમાં રહેલા એ ધર્માસ્તિકાયપ્રદેશા દ્વારા અને એજ આકાશપ્રદેશ પર રહેલા એક ધર્મોસ્તિકાયપ્રદેશ દ્વારા પૃષ્ટ થાય છે, તે આકાશપ્રદેશને ધર્માસ્તિકાયના પાંચ