________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० ४ सू० ७ प्रवर्तनद्वारनिरूपणम् ६०५ अहम्मस्थिकाए! आगासथिकाए णं अंते! जीवाणं अजीवाणं य किं पवत्तइ ? गोयमा आगासस्थिकाए ण जीवदवाणं य, अजीवदवाण य भायणभूष- एगेण वि, से पुन्ने दोहि वि पुन्ने, सयं पि माएजा; कोडिखएण वि पुन्ने कोडिसहस्सं पि माएजा॥१॥ अवगाहणां लक्खणे णं आगासस्थिकाए, जीवत्थिकारणं भंते! जीवाणं कि पवत्तइ ? गोयमा! जीवस्थिकाए णं जीवे अणताणं आभिणिबोहियनाणं पजवाणं अणंताणं सुयनाणपज्जवाणं एवं जहा बितियसए अस्थिकायउदेसएं' जाव' उवओगं गच्छइ, उवओगलक्खणेणं जीवे। पोग्गलस्थिकाए णं पुच्छा, गोयमा ! पोग्गलस्थिकाए णं जीवाणं ओरालियबेडचिय आहारए तेयाकम्मए सोइंदियचक्खिदियघाणिदियजिभिदियफासिदिय मणजोगवनजोगहायजोगआणापाणूणं च गहणं: "पवत्तइ, गहणलक्खणे में घुग्गलस्थिकाए ।सू०७॥ : छाया-किमयं भंते ! लोकं इति प्रोच्यते ? गौतम ! पश्चास्तिकायाः, एष खलु एतावत्को लोक इति मोच्यते, तद्यथा-धर्मास्तिकाय:, अधर्मास्तिकाया, यावत् पुद्गलास्तिकायः। धर्मास्तिकायः खलु भदन्त ! जीवानां कि प्रवर्तते ? गौतम ।' धर्मास्तिकाये खलु जीवानाम् आगमनगमनभापोन्मेपमनोयोगवचोयोग काययोगा, ये चाप्यन्ते तथाप्रकाराचला भावाः सर्वे ते धर्मास्तिकाय प्रवर्तन्ते, गति लक्षणः खलु धर्मास्तिकायः। अधर्मास्तिकायः खलु जीवानां किं प्रवर्तते ? गौतम! अधर्मास्तिकाये खलु जीवानां स्थाननिषदनत्यग्यतनं मनसश्च एकत्यीभावकरणवा, ये चाप्यन्ये स्थिरा भावाः सर्वे ते अधर्मास्तिकोये प्रवर्तन्ते, संस्थानलक्षणः खलु अधर्मास्तिकायः । आकाशास्तिकायः खलु भदन्त ! जीवानाम् अजीवानां च किं प्रवर्तते १ गौतम ! आकाशास्तिकाये खलु जीवद्रव्याणां च अजीवद्रव्याणां च भाजनभूते, एकेनापि पूर्ण तस्मिन् द्वाभ्यामपि पूर्ण शतमपि मायात् , कोटिशतेनापि पूर्णे .कोटिसहस्रमपि मायात् ॥१॥ अवगाहनालक्षणः खलु आकाशास्ति
