________________
भगवतीसूत्रे
६४२
भाणियन्ना' एवं पूर्वोक्तरीत्या यथा सौधर्मे कल्पे वक्तव्यता भणिता तथा ईशानेऽपि कल्पे षट्गमकानि - उत्पादो - वर्तना-सत्ताविषयकाणि त्रीणि संख्याततिनत्य, एनान्येव त्रीणि असंख्यात विस्तृतानाश्रित्य इत्येवं षड्गमकानि भणितव्यानि । ' सणकुमारे एवं चेव ' सनत्कुमारे कल्पे, एवमेव - पूर्वोक्तरीत्यैव संख्याता रूपात विस्तृतानाश्रित्य त्रयाणां त्रयाणाम् उपादो द्वर्तना-सत्ता विषयकाणामालापकानां मेठनेन षट् आलापका भणितव्याः, 'नवरं इत्थी वेगा न उज्जेति ' नवरं सौधर्मेशानापेक्षया विशेषस्तु सनत्कुमारे स्त्रीवेदका न उपपथन्ते, स्त्रिषो देव्यः सनत्कुमारादिषु नोत्पद्यन्ते, नंवा तत्र देवः सन्तिविछ गमगा भाणियन्त्रा' जिस प्रकार से संख्यातयोजन विस्तारवाले सौधर्मदेावासों के ये उत्पाद उद्वर्त्तना एवं सत्ताविषयक आलापक कहे गये हैं उसी प्रकार से संख्यातयोजनविस्तारवाले और असं रूपो योजन विस्तारवाले ईशान देवावासों के भी तीन तीन-छ आलापक-उत्पाद, उर्त्तना और सत्ता विषयक कहना चाहिये | 'सकुमारे एवं चेव' सनत्कुमारकला में भी इसी प्रकार से संख्यात असंख्यातविस्तारवाले सनत्कुमारावासों को लेकर के तीन तीन ६ आलापक उत्पाद, उदर्त्तना और सत्ता विषयक कहना चाहिये | 'नवरं इत्थी - बेयगान उबवज्जति' परन्तु ईशान देवावासों के आलापकों की अपेक्षा यहां जो विशेषता है वह ऐसी है कि यहां स्त्रो वेदी उत्पन्न नही होते
" एवं जहा खोहम्मे वत्तव्वया भणिया, तहा ईप्राणे वि छ गमगा भाणियत्रा " જેવી રીતે સખ્યાત અને અસખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા સૌધ વિમાનાવાસેામાં ઉત્પાદ, ઉદ્ધત્તના અને સત્તા વિષયક ત્રણ ત્રણ આલ, પકા वामां भाव्या छे, सेवांत्रयु ऋणु आसाय-हुल छ साप-शिનકલ્પના સખ્યાત અને મ્મસ'ખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા વિમાનાવાસેામાં ઉત્પાદ, ઉદ્ધત્તના અને સત્તાના વિષયમાં પશુ કહેવા જોઈએ खणकुमारे एवं चेव " सनत्कुमार अपना सभ्यात अने असभ्यात योगनना विस्तारવાળા વિમાનાવાસેામાં ઉત્પાદ, ઉદ્ધત્તના અને સત્તાવિષયક ત્રણ ત્રણ આલાપક -हुनु छ भासायी-य मे प्रभा हेवा ले थे. " नवरं इत्थीवेयगा न उत्रवज्र्ज्जति” परन्तु सौधर्म भने ईशानना हेवावासे। इरतां भड्डी विशेषता એટલી જ છે કે અહીં (સતકુમાર કલ્પમાં) વેદી ઉત્પન્ન થતાં નથી, એટલે કે દૈવીએ ઉત્પન્ન થતી નથી કારણ કે સૌવ અને ઈશાન, આ એ દેવલેાકમાં જ 'દેવીઓના ઉત્પાદ કહ્યો છે ત્યાર પછીના સનત્કુમારાદિ દેવલેાકેામાં દેવી
f
66