________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० १ सू० ६ रत्नप्रभायां नैरयिकोत्पत्यादिनि. ५०७ रहिए जहेव रयणप्पभाए | एवं असंखेज्ज वित्थडे वि तिन्नि गमगा' एवं पूर्वीत्पत्तिरीत्यैव 'उद्वर्तनेऽपि' इति - उद्वर्त्तनायामपि वक्तव्याः तथा च अधः सप्तम्यां पृथिव्यां सम्यग्दृष्टयो नैरयिका नोद्वर्तन्ते, एवं सम्यग्रमिध्यादृष्टयोsपि नैरयिका नोद्वर्तन्ते, अपितु मिथ्यादृष्टय एव नैरथिका उद्वर्तन्ते । अविरहितवक्तव्यता च अधः सप्तम्यां यथा रत्नप्रभायां प्रतिपादिता तथैव प्रतिपादनीया, तथा च अधः सप्तम्यां पृथिव्यां संख्येयत्रिस्तृतो नरकः सम्यग्दृष्टिभिरपि नैरविकैरविरहितः ; - मिध्यादृष्टिभिरपि नरयकैरविरहितो वर्तते सम्यग्र मिध्यादृष्टिभिर्नरयिकैस्तु अविरहितो विरहितो वा भवति, तेषां कादाचित्कत्वेन विरहसंभवात् । एवं- तथैव 'भी उत्पन्न नहीं होते हैं'। 'एवं उन्धकृति वि' अविरहिए जहेब रयणप्प-: भाए, एवं अस खेज्ज चिरथडेलु वि तिन्नि गमगा' इसी प्रकार से पूर्वो.. पति की रीति के अनुसार ही यहां उतना में भी कहना चाहिये. तथा च- अधः सप्तमीपृथिवी में सम्यग्दृष्टि नैरयिक उतना नहीं करते हैं, सम्यमिध्यादृष्टि नैरपिक भी उसना नहीं करते हैं, किन्तु मिध्यादृष्टि नैरयिक हो उद्धर्त्तना करते हैं। अविरहितवतव्यता यहां : अधः सप्तमीपृथिवी में, जैसी रत्नप्रभा पृथिवी में यह कही गई है वैसी ही कहनी चाहिये. तथा च-अधःससभी पृथिवी में संख्यात योजन का विस्तारवाला नरकावास में सम्यग्दृष्टियों से भी अविरहित होता है, मिध्यादृष्टियों से भी अविरहित होता है. परन्तु सम्यगमिध्यादृष्टियों से वह विरहित भी रहता है और अविरहित भी रहता है। क्योंकि... ये कादाचित्क होते हैं - अतः इनके विरह की वहां संभवना रहती है।"
4
नारट्ठी ४ उत्पन्न थाय छे. " एवं उव्वति वि, अविरहिए जद्देव रयणप्पभाए, एव ं असंखेज्जवित्थडेसु वि तिन्नी गमगा " मा यूथेति रीते मही ઉદ્ધત્તનાનું કથન પશુ કરવુ જોઈએ એટલે કે અધઃસપ્તમી પૃથ્વીના સખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસેામાંથી સભ્યષ્ટિ નારકો પણ ઉદ્દત્તના કરતા નથી, સભ્યસ્મિથ્યાલેષ્ટિ નારા પણ ઉદ્ધૃત્તના કરતા નથી, પરન્તુ મિથ્યાર્દષ્ટિ નારકા જ ઉદ્વત્તના કરે છે. વિરહિત અને વિરહિત વિષયક વક્તવ્યતા અહીં રત્નપ્રસા જેવી જ સમજવી. એટલે કે અધઃસપ્તમીના સંખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસે સમ્યગ્દષ્ટિ નારાથી અવિરહિત (યુક્ત) છે, મિથ્યાર્દષ્ટિ નારકાથી પણ યુક્ત છે, પરન્તુ તે નરકાવાસે સભ્યસ્મિથ્યાર્દષ્ટિ નારકાથી યુક્ત પશુ હાય છે અને રહિત પશુ હાય છે, કારણુ કે તેઓનુ કયારેક ત્યાં અસ્તિત્વ હોય છે અને કયારેક હેતુ' નથી, તેથી નરકાવાસે
•