________________
રદ્ધ
भगवतीस
आया तं चैव जाव नोआयाइय' हे गौतम! तत् तेनार्थेन एवमुच्यते - त्रिदेशिकः स्कन्धः स्यात् आत्मा तदेव - पूर्वोक्तवदेव, यावत् स्यात् नो आत्मा, स्यात् अवक्तः व्यम् - आत्मा इति चनो आत्मा इति च, इत्यादिरीत्या पूर्वोक्तास्त्रयोदशभङ्गाः विज्ञेयाः । तदन्तिमो भङ्गो यथा - त्रिदेशिकः स्कन्धः स्यात् आत्मा च नो. आत्मा च अवक्तव्यः आत्मा इति च नो आत्मा इति चेति भावः । त्रिकप्रदेशिकस्कन्धस्य १३ त्रयोदशभङ्गकोष्टकम् | (अत्र भङ्गेषु द्वित आरभ्य सर्वत्र 'अनेक' - शब्दः प्रयुक्त:) संपूर्ण स्कन्धापेक्षा सकला देशिनोऽसंयोगिनस्त्रयो, भङ्गा यथा
आत्मा
(३) एकः १
आत्मा -- नोआत्मा
(१) एकः (२) एकः (३) अनेके -
एकः
अनेके
एक:
-
आत्मा
(१) - एक:
नो- आत्मा एक: २
-
द्विक्संयोगिनो नवभङ्गा यथा
-
- अवक्तव्यमिति
एक: ३
-
आत्मा - अवक्तव्यम् | नो आत्मा -- अवक्तव्यम्
(४) एकः
(५) एकः
(६) अनेके
-
एक: (७) एकः. अनेके (८) एकः एक: | ( ९ ) अनेके
त्रिकसंयोगी - एको भङ्गो यथा --
-
―――
--
C
नो आत्मा
एकः (सर्वे-३+९+१=१३ )
चतुष्पदेशिकः स्कन्धः किम् - आत्मा - सद्रूपो भवति ? किं वा अन्यः - नोआत्मा अनात्मा असद्रूपो भवति ? इति पृच्छा भगवानाह - 'गोयमा ! चउप्पएसिए खंधे आया तं चैव जाव नो आयाइय' इसी कारण हे गौतम । मैंने तेरहवें भंग तक ऐसा कहा है कि त्रिप्रदेशिक स्कन्ध कथंचित् सदरूप है इत्यादि ।
अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं- 'आया भंते । चउप्पएसिए खंधे अन्ने पुच्छा' हे भदन्त । जो चतुष्प्रदेशिक स्कन्ध है वह क्या सद्रूप है नथी, ४०४ प्रहारनो छे. " से तेणट्टेणं गोयमा ! एवं बुच्चर, तिप्पएसिए खघे सिय आया, तंचेव जाव नो आयाइय " हे गौतम! ते अर ત્રિપ્રદેશિક સ્કધ કયારેક સંદૂરૂપ હાય છે આ પહેલા ભાંગાથી લઈને “ सहूરૂપ પણ હાય છે, અસરૂપ પણ હાય છે અને અવકતવ્ય પણ હાય છે.” આ ૧૩માં ભાંગા પયન્તના ૧૩ વિકલ્પા કહ્યા છે.
-अवक्तव्यम्
एक:
एकः
अनेके
एक:
गौतम स्वाभीनो प्रश्न- " आया भंते । चउत्पएसिए खंधे अन्ने पुच्छा ?" હું ભગવન્ ! જે ચાર પ્રદેશિક સ્ક'ધ છે, તે શુ' સરૂપ હાય છે કે અસદૃરૂપ હાય છે ?