________________
२६२
भगवतीसूत्रे नाणत्तं आवासेसु, आवासा पुषभणिया' एवमेव पूर्वोक्तरीत्यैव, सर्वजीवा अपि चतु पष्टि लक्षामुरकुमारावासेषु एकैकस्मिन् असुरकुमारावासे पृथिवीकायिकादितया असकृत्-अनेकवारस् , अथवा-अनन्तकृत्वः-अनन्तवारम् , उपपन्नपूर्वाः-पूर्वमुत्पन्ना वर्तन्ते , एवं रीत्या, यावत् स्तनितकुमारेषु-एतेषां नागकुमारादीनामावासेषु एकैकस्मिन् नागकुराधाबासे पृथिवीकायादितया एको जीवः सर्वनीवाश्च असकृत् अथवा अनन्तकृत्वः उत्पन्नपूर्वाः पूर्वमुत्पन्नाः सन्ति, केवलम् नानात्वम् विशेपः आवासेपु-नागकुमाराद्यावासेषु बोध्यम् , तेषांतत्तन्यूनाधिकावासाः पूर्वभणिताः प्रथमशतके पश्चमोद्देशके प्रतिपादिताः सन्ति , गौतमः पृच्छति-'अयं णं भंते ? जीवे असंखेज्जेमु पुढविकाइया कुमारेसु, नाणतं आवासेलु, आवास पुष मणिया' हे गौतम ! सर्व जीव भी ६४ लाख असुरकुमारावासों में से हरएक असुरकुमारावास में पृथिवीकायिक आदिरूप से अनेकबार अथवा अनन्तवार पहिले उत्पन्न हो चुके हैं। इसी प्रकार का कथन यावत् स्तनितकुमारों में भी जानना चाहिये-यावत्पद से नागकुमारादिकों के आवासों का ग्रहण हुआहै। अर्थात् एक जीव और अनेक जीव नागकुमारादिकों के आवासों में से प्रत्येक नागकुमारादि आवास में पृथिवी कायिक आदिरूप से अनेकवार अथवा अनन्तवार पहिले उत्पन्न हो चुके हैं । विशेषता इन नागकुमारादिक आवासों में केवल नानात्व को लेकर ही है-कथन को लेकर कोई विशेषता नहीं है । नागकुमारादिकों में कौन २ के कितने २ आवास हैं यह विषय प्रथमशतक के पांचवें उद्देशक में कहा जा चुका है। રકુમારાવાસમાંના પ્રત્યેક અસુરકુમારાવાસમાં પૂર્વ પૃથ્વીકાયિકાદિ રૂપે અનેક વાર અથવા અનંત વાર ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે એજ પ્રકારનું કથન સ્વનિતકુમારના આવાસમાં એક જીવ અને અનેક જીવેની પૂર્વોત્પત્તિના વિષયમાં પણ ગ્રહણ કરવું અહીં “યાવત્ ” પદ વડે નાગકુમારદિક ભવનપતિ દેના આવાસો ગ્રહણ કરવામાં આવેલ છે એટલે કે એક જીવ અને સમસ્ત જી, નાગકુમારદિકેના જેટલા આવાસે છે તે આવાસોમાં પ્રત્યેક આવાસમાં પૃથ્વીકાયિક અદિ રૂપે પહેલાં અનેકવાર અથવા અનંત વાર ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે. આ નાગકુમારાદિકના આવાસોની સંખ્યામાં જ વિશેષતા છે, કથનમાં કેઈ વિશેષતા નથી નાગકુમારથી લઈને સ્વનિતકુમારે પર્યન્તના ભવનવાસીઓના આવાસોની સંખ્યા પહેલા શતકના પાંચમા ઉદેશभी मावामां मा छे, तो त्यांचा वांय सेवी.