________________
1
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श०९ २०३३ सू०१ श्रयस्त्रिंशतोद्देशक विषय विवरणम् १५३ जमालिः क्षत्रियकुमारो भगवतो महावीरस्य उपदेशं श्रुत्वा दीक्षां ग्रहीतुमिच्छति, मातापितरौ प्रति स्वदीक्षाग्रहणेच्छायाः निवेदनम्, जमालेः क्षत्रियकुमारस्य मातुः तच वणजन्यशोकोत्पादः, जमालेः तन्मातापित्रोश्च दीक्षाग्रहणविषये संवादः, तत्र जीवितं चपलं, मनुष्यसम्वन्धी कामभोगोऽशुचिः अशाश्वतश्च वर्तते इत्यादि जमालेः कथनम् हिरण्यधनसम्पत्तिसाम्राज्यप्रभृतीनामुपभोगं कुरु' इत्यादि मातापित्रोः कथनम्, हिरण्यधनसम्पत्तिसाम्राज्यादिकम् अनित्यम्, अशाश्वतं वर्तते इति जमालेः पुनः कथनम्, निर्ग्रन्थस्य प्रवचनं सत्यं वर्तते परन्तु तत् अतीव दुष्करमस्तीति मातापित्रोः पुनः कथनम्, कातरस्य जनस्य कृते निर्ग्रन्थमवचनं दुष्करं वर्तते, किन्तु धीरस्य पुरुषस्य कृते निर्ग्रन्थवचनं दुष्करंनास्तीति जमालेः पुनः कथनम्, अन्ततो गत्वा मातापित्रो' दीक्षाग्रहणार्थे जमालनगर में पहुशाल चैत्यमें क्षत्रियकुमार जमालिके भगवान् महावीरके उपदेशको सुनकर दीक्षा धारण करनेकी इच्छाका होना, मातापिता के पास इस इच्छाको प्रकट करना, पुत्रकी इस इच्छाको जानकर माताका दुःखित होना, जमालिका और मातापिताका दीक्षा ग्रहणके विषयमें संवाद, इसमें जीवित चपल है, मनुष्य संबंधी कामभोग अशुचि हैं, और अशाश्वत है, इत्यादि रूपसे जमालिका कथन, हिरण्य, धन, सम्पत्ति, साम्राज्य अदिका उपभोग करो, ऐसा मातापिताका कथन | ये हिरण्य, धन, सम्पत्ति आदि सब पदार्थ क्षण विनश्वर हैं ऐसा जमालिका कथन निर्ग्रन्थ प्रवचन सत्य है, परन्तु वह अतीच दुष्कर है ऐसा मातापिताका कथन कातर जनके लियेही निर्ग्रन्थ प्रवचन दुष्कर है, धीर पुरुषके लिये વણું ન. બ્રાહ્મણુક ડગ્રામમાં ખડુશાલક ચૈત્યમાં ભગવાન મહાવીરને ઉપદેશ સાંભળીને ક્ષત્રિયકુમાર જમાલિની દીક્ષા લેવાની ઈચ્છા માતાપિતાની અનુમતિ માગવી. પુત્રની દીક્ષા શ્રેણ કરવાની ઈચ્છા જાણીને માતાને દુખ થયું. આ વિષયમાં માતાપિતા અને જમાલના સવાદ “ જીવિત ચપલ છે, મનુષ્ય સ''ધી કામલેાગેા અશુચિ છે અને અશાશ્વત છે ' ઇત્યાદિ દલીલેા દ્વારા જમાલિ માતાપિતાને સમજાવવા પ્રયત્ન કરે છે “ હિરણ્ય, ધન, સંપત્તિ, સામ્રાજ્ય આદિના ઉપલેાગ કરો, ” એવી માતાપિતા દ્વારા सभन्नवर. આ હિરણ્ય, ધન, સ`પત્તિ આદિ સઘળા પદાર્થો ક્ષણભંગુર છે, એવે જમાલિના ઉત્તર નિગ્રંથ પ્રવચન સત્ય છે પણ તે અત્યન્ત દુષ્કર છે” એવું માતાપિતાનું કથન. કાયરેશને માટે જ નિગ્રન્થ-પ્રવચન દુષ્કર છે, ખીર પુરુષા માટે તે દુષ્કર નથી, ” એવેા જમાલિના ઉત્તર. અન્તે દીક્ષા
;
66
22
"
भ-४५