Page Text
________________
प्रमेयद्रिका डी० ८०८ ३० १० २ २ पुद्गलपरिणाम निरूपणम
४९३
पक्रमेण गन्धपरिणामो द्विविधः प्रज्ञप्त. सुरभिदुसुरभिभेदात्, रसपरिणामः पश्चविधः प्रज्ञप्तः, तिक्तकटुककषायाम्लमधुरभेदात्, स्पर्शपरिणामः अष्टविधः प्रज्ञप्तः कर्कशमृदुकगुरुकलघुकशीतोष्णस्निग्धरूक्षभेदात् ।
अथ संस्थानपरिणामं पृच्छति - ' संठाणपरिणामे णं भंते ! कवि पण्णत्ते ?' हे भदन्त ! संस्थानपरिणामः खलु कतिविधः प्रज्ञतः १ संस्थानम् आकारविशेषः भगवानाह - ' गोयमा ! पंचविहे पण्णत्ते ' हे गौतम । संस्थानपरिणामः पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, ' तंजहा- परिमंडलसंठाणपरिणामे जात्र आययसंठाणपरिणामे ' तद्यथापरिमण्डलसंस्थान परिणामः परिमण्डलसंस्थानं वलयाकारं मध्यशून्यं बोध्यम् १, यावत्-वृत्तसंस्थानपरिणामः २, यस संस्थान परिणामः ३, चतुरस्र संस्थान परिणामः ४,
अब गौतमस्वामी प्रभु से संस्थान परिणाम के विषय में पूछते हैं ( संठाणपरिणाणं भंते ! कइविहे पण्णत्ते ) हे भदन्त ! संस्थान परिणाम कितने प्रकार का कहा गया है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं( गोयमा ) हे गौतम ! संस्थान परिणाम- आकार विशेष परिणाम पांच प्रकार का कहा गया है- ( तं जहा ) जो इस प्रकार से है - (परिमंडल संठाणपरिणामे, जाव आययसंठाणपरिणामे) परिमण्डलसंस्थान परिणाम-मध्य में शून्य और वलय-चूडी के आकार जैसा परिणाम, यावत् - वृत्तसंस्थान परिणाम, त्र्यत्रसंस्थान परिणाम, चतुरस्त्र संस्थान परिणाम, और आयत संस्थान परिणाम, मोदक -लाडू के आकार जैसा जो परिणाम है उसका नाम वृत्तसंस्थानपरिणाम है त्रिकोण - सिंघाडे के आकार जैसा परिणाम का नाम व्यवसंस्थान परिणाम है - चौकोर परिणाम
ईश, भृहु, गुरु, मधु, शीत, उष्णु, स्निग्ध ( सुवाणु ) मने इक्ष (ખડમચડુ') ના ભેદથી સ્પપરિણામના આઠ પ્રકાર કહ્યા છે
હવે ગૌતમ સ્વામી સસ્થાન પરિણામના વિષયમાં મહાવીર પ્રભુને આ प्रमाणे अश्न पूछे छे -( सठाणपरिणामेणं भते ! कवि पण्णत्ते ? ) डे लहन्त ! સંસ્થાન પરિણામ કેટલા પ્રકારનુ કહ્યુ છે ? તેના ઉત્તર આપતા મહાવીર પ્રભુ ! छे है-“ गोयमा ! " हे गौतम | संस्थान परिणामना - भार विशेष परि शुभ "पंचविहे पण्णत्ते - तं जहा " नीचे प्रमाणे यांय र उद्या - भाप्रमाणे छे. (परिमंडल ठाणपरिणामे जाव आययसंठाणपरिणामे ) ( १ ) परिभउस संस्थान પરિણામ મધ્યમાં શૂન્ય અને વલયના આકારનું-ચૂડીના આકારનું પરિણામ (૨) વૃત્તસ સ્થાન પરિણામ-લાડુના જેવા આકારના પરિણામને વૃત્તસસ્થાન પરિામ કહે છે (૩)ભ્યસસ'સ્થાન પરિણામ-શિંગડા જેવા આકારના પરિણામને
| SR No. | 009317 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 07 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 784 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 46 MB |