________________
भंगती
१९८
भवतीति प्रश्नः, भगवानाह - ' गोयमा ! पगइभद्दयाए, पगइविणीययाए, साणुक्कोसयाए, अमच्छरियाए, मणुस्सा उयकम्मा - जाव - पओगबंधे ' हे गौतम | प्रकृतिभद्रतया-स्वभावतः पराननुतापितया १, प्रकृतिविनीततया - स्वभावतः सरखेन २, सानुक्रोशतया - सानुकम्पतया दयामयमवृत्तितया३, अमत्सरिकतया - मत्सरिकः परगुणानामसोढा, तद्भावनिषेधोऽमत्सरिकता तथा मत्सरतारहिततयेत्यर्थः ४, मनुव्यायुष्ककार्मण - यावत् - शरीरमयोगनाम कर्मण उदयेन मनुष्यायुष्ककार्मणशरीरप्रयोगबन्धो भवतीति भावः । गौतमः पृच्छति - देवाउयकम्मासरीरपुच्छा ' हे भदन्त । देवायुष्ककार्मणशरीरपृच्छा, तथा च देवायुष्ककार्मणशरीरप्रयोगवन्धः कस्य कर्मण उदयेन भवतीति प्रश्नः, भगवानाह - ' गोयमा । सरागसंजमेणं, संजमागौतम ! (पगइ भक्ष्याए, पगइविणीययाए, साणुक्कोसयाए, अमच्छरियाए, मनुस्सायकम्मा जाव पओगबंधे ) स्वभावतः दूसरें जीवों का संताप नहीं पहुँचाने से, स्वभावतः सरलतायुक्त होने से, दयामयप्रवृत्तिसहित होने से, मत्सरभाव से रहित होने से दूसरों के गुणों को सहन नहीं कर सकना इसका नाम मत्सरता है - इसका नहीं होना सो अमत्सरता है इस अमत्सरभाव से युक्त होने से और मनुष्यायुष्क कार्मणशरीरप्रयोगरूप कर्म के उदय होने से जीव को मनुष्यायुष्ककार्मणशरीर प्रयोग का बंध होता है ।
-
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( देवाउयकम्मासरीरपुच्छा) हे भदन्त ! देवायुष्ककार्मण शरीरप्रयोगव ध किस कर्म के उदय से होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा' हे गौतम! (सरागसंजमेणं,
भडावीर प्रभुने। उत्तर—“ गोयमा ! " हे गौतम! ( पगइभइयाए, पाईविणीययाए, साणुकोसयाए, अमच्छरियाए, मणुस्म्राज्य कम्मा जाव प्पओगब' घे ) સરળ સ્વભાવવાળા હેાવાથી-અન્ય જીવાને સંતાપ નહીં આપવાના સ્વભાવથી, વિનીત સ્વભાવના હેાવાથી, દયાળુ હાવાથી, મત્સરભાવથી રહિત હાવાથી ( ખીજાના ગુણેાને સહન ન કરવા તેનું નામ મત્સરતા છે અને મત્સરતાથી રહિત હાવું તેનું નામ અમસરતા છે), અને મનુષ્યાયુષ્ય કાણુ શરીર પ્રત્યેાગ રૂપ કર્મના ઉદયથી જીવ મનુષ્યાયુષ્ય કાણુ શરીર પ્રયાગના બંધ કરે છે.
गौतभ स्वाभीने प्रश्न - ( देवाउयकम्मा सरीरप्पओग पुच्छा ) हे लहन्त ! દેવાયુક કામણુ શરીર પ્રયાગબંધ કયા કર્મના ઉદયથી થાય છે ?
भडावीर अलुना उत्तर- " गोयमा ! " हे गीतभ ! ( सरागसंजमेणं, संजमा संयमेवं बालतवोकम्मेणं, अकामनिज्जराए, देवाउयक्रम्मा सरीर बाब