________________
प्रमेयवद्रिका टीका शे० ८ उ० ९ सू०५ वैक्रियशरीरप्रयोग बन्धवर्णनम् ३१५ भदन्त ! वैक्रियशरीरप्रयोगवन्धस्यान्तरं अन्तरालं खलु कालतः कालापेक्षया कियचिरं भवति ? भगवानाह - 'गोयमा ! सव्वबंधंतरं जहन्नेणं एक्कं समयं उक्कोसेणं अनंतं कालं, अनंताओ जाव आवलियाए असंखेज्जइभागो, एवं देसबंधंतरंपि ' हे गौतम ! वैक्रियशरीरप्रयोगस्य सर्वबन्धान्तरं जघन्येन एकं समयं भवति, उत्कृष्टेन अनन्तं कालं भवति, एवम् अनन्ता यावत् उत्सर्पिण्यत्रसर्पिण्यः कालतः, क्षेत्रतः अनन्ताः लोकाः, असंख्याताः पुद्गलपरिवर्ता:, ते खलु पुद्गलपरिवर्ताः आवलिकाया असं
केवच्चिरं भवइ ) हे भदन्त । वैक्रिय शरीर का अन्तराल, काल की अपेक्षा से कितना होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं - ( गोयमा ) हे गौतम! ( सव्वधंतरं जहन्नेणं एक्कं समयं उक्कोसेणं अनंतं कालं अनंताओ जाव आवलियाए असंखेजइ भागो, एवं देवंयंतरं पि) वैक्रियशरीर प्रयोग का सर्वधान्तर जघन्य से एक समय का होता है और उत्कृष्ट से अनन्तकाल का अनन्त उत्सर्पिणी अवसर्पिणी काल का होता है । क्षेत्र की अपेक्षा अनंतलोकरूप असंख्यात पुलपरावर्तरूप होता है-ये एदलपरावर्तरूप आवलिका के असंख्यात भाग के जितने समय होते हैं। उतने होते हैं । इसी तरह से वैक्रिय शरीर प्रयोग का देश धान्तर भी जघन्य से एक समय प्रमाण होता है, और उत्कृष्ट से अनंतकाल -अनन्त उत्सर्पिणी अवसर्पिणीरूप होता है । क्षेत्र की अपेक्षा वह अनंतलोक रूप होता है। इसमें असंख्यात पुद्गलपरावर्तन हो जाते हैं । कोई
गौतम स्वामीनो प्रश्न - " वेउव्वियसरीरप्पओगबंधतरं णं भंते ! कालओ केर्वाच्चर' भवइ ? ” द्धे लहन्त ! वैडियशरीरप्रयोग धनुं अंतर ( विरहाण ) કાળની અપેક્ષાએ કેટલુ હાય છે ? મહાવીર પ્રભુના ઉત્તર- ગાયમા ! ” હું गौतम ! " सव्जब ध ंतर' जहणणेणं एक्कं समयं, उक्कोसेणं अण'त'काल' अणताओ जाव आवलियाए असखेज्जइ भागो, एवं सबंध ंतरपि " વૈક્રિયશરીરપ્રયાગનું સ`ખ ધાન્તર ઓછામાં એછું એક સમયનુ અને વધારેમાં વધારે અનંત. કાળનું—અનંત ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી કાળનું હાય છે. ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ તે અન’તલેાકરૂપ-અસખ્યાત પુદ્ગલપરાવર્તનરૂપ હાય છે—તે પુદ્ગલપરાવત આવલિકાના અસખ્યાત ભાગના જેટલા સમય થાય છે એટલાં હેાય છે. એજ પ્રમાણે વૈક્રિયશરીરપ્રયાગનું દેશખ ધાન્તર પણ ઓછામાં આછું એક સમય પ્રમાણુ હાય છે અને વધારેમાં વધારે અનંતકાળ અન ત ઉત્સર્પિણી અવસર્પણી રૂપ હોય છે. ક્ષેત્રની અપેક્ષાએ તે અનંત લેાકરૂપ ાય છે. તેમાં ચ્છસખ્યાત પુદ્ગલપરાવર્તન થઈ જાય છે. કોઈ ઔદારિકશરીરધારીજીવૅ વૈક્રિય