________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०८ उ० ९ सू० ५ चैक्रियशरीरप्रयोगवन्धवर्णनम् ३१३ योनानि, उत्कृष्टेन तु सागरोपमं समयोनं प्रतिपादितरतथैव प्रतिपत्तव्यः किन्तु नैरयिकापेक्षया किञ्चिद् विशेषमाह-' नवरं जस्स जा ठिई सा भाणियव्या जाव अणुत्तरोववाइयाणं, सव्ववधे एक्कं समय, देसबधे जहण्णेणं एक्कत्तीसं सागरोवमाइं तिसमयऊणाई, उक्कोसेणं तेत्तीस सागरोवमाइं समयूणाइ' नवरं नैरयिकापेक्षया देवानां विशेपस्तु यस्य या यावती स्थितिः प्ररूपिता सा भणितव्या, यावत् असुरकुमाराधनुत्तरौपपातिकानां वैक्रियशरीरमयोगस्य सर्ववन्धः एक समयं भवति जघन्य आयु के बराबर है अर्थात् जघन्य से तीन समय कम दश हजार वर्ष का तथा उत्कृष्ट से सर्वबन्ध के एक समय कम एक सागरोपम का है अर्थात् अपनी अपनी उत्कृष्ट आयु के बराबर है, ऐसा ही नैरयिक जीवों के वैक्रिय शरीर का सर्वधकाल और देशवं धकाल कहा गया है 'नवरं' परन्तु नैरयिक जीवों की अपेक्षा से जो विशेषता है वह इस प्रकार से है-(जस्स जा ठिई सा भाणियव्वा जाव अणुत्तरोचवाझ्याणं, सव्ववंधे एक लमयं, देसवंधे जहण्णेणं एक्कतीसं सागरोचमाइं, तिसमयऊणाई, उकोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाइं समयणाई) जिसकी जितनी स्थिति कही गई है वह स्थिति असुरकुमारों से लेकर अनुत्तरीपपातिक देवों तक कहनी चाहिये, और इनके वैक्रिय शरीर के सर्वबंध और देशव धकाल में इस प्रकार से लगानी चाहिये अर्थात् इनके वैक्रिय शरीर का सर्वबंधकाल एक समय का है और देशबंधकाल जघन्य से
જઘન્ય આયુ હોય તેટલા જઘન્ય આયુ કરતા ત્રણ ન્યૂન સમય પ્રમાણુ કહ્યો છે એટલે કે જઘન્યની અપેક્ષાએ ૧૦હજાર વર્ષ કરતાં ત્રણ ન્યૂન સમય પ્રમાણ અને ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ સર્વબંધને એક સમય બાદ કરતાં, એ કસાગરેપમ પ્રમાણુ કાળ કરતાં એક ન્યૂન સમય પ્રમાણ છે–એટલે કે પિોતપોતાના ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્યની બરાબર છે, નારકના સર્વબંધકાળ અને દેશબંધકાળ વિષે આ પ્રમાણ આગળ કહેવામાં આવ્યું છે પરંતુ નારક જીવેના કરતાં અસુરકુમારાદિના વૈકિયશરીરને દેશબંધકાળ અને સબંધકાળમાં નીચે પ્રમાણ વિશેષતા રહેલી છે
" नवरं जस्स जा ठिई सा भाणियन्वा जाव अणुत्तरोववाइयाणं, सव्ववे एक्कं समयं, देसवंधे जहण्णेणं एकतीसं सागरोवमाइं, तिसमयऊणाई, उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई समयऊणाइं"
જેમની જેટલી સ્થિતિ કહી છે તે સ્થિતિ (અસુરકુમારોથી લઈને અનુ. રૌપપાતિક દેવે પતના જીવોની સ્થિતિ) કહેવી જોઈએ. અને દેશબંધકાળનું કથન કરતી વખતે દેશબધને જઘન્યકાળ તે દરેકની જઘન્ય આયુસ્થિતિ
भ० ४०